6 مورد از رایج ترین اشکالات املانویسی دانش آموزان ابتدایی

امروزه معلمین شاهد اشکالات املانویسی متدوالی بین دانش آموزان خود هستند. اشتباهات املانویسی ریشه در اختلالات یادگیری، فقر آموزشی و مهارت های دیداری و شنیداری دانش آموز دارد ضمن آنکه برخی از خطاهای دیکته نویسی حاصل بی دقتی دانش آموزان و نبود تکرار و تمرین کافی می باشد.

برخی از اشتباهات املایی در بین تمامی دانش آموزان رایج هستند مانند جا انداختن کلمات، سر هم نویسی بعضی از کلمات و اشتباه نوشتن حروف هم آوا .اما چنانچه دانش آموزی به دفعات دچار اشتباهات و غلط های مشابه و یکسان شود و در دیکته های بعد همان نوع از خطاها را مجددا تکرار کند باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد و دلیل بروز غلط های مشابه در املاهایش شناسایی شود.

با شناسایی دقیق نوع اشتباهات و تشخیص دلیل اصلی بروز آنها، این فرصت برای معلمین به وجود می آید که با به کارگیری تکنیک های نوین آموزشی و با بهره گیری از روش های جدید املانویسی مشکلات متدوال دانش آموزان، که اکثرا ناشی از اختلال در یادگیری می باشد را به حداقل برسانند. در این مقاله به معرفی انواع اشکالات رایج املا نویسی و بررسی دلایل بروز آنها می پردازیم.

در ادامه با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.

انواع اشکالات رایج در املانویسی

اختلالات یادگیری زمینه ساز بروز انواع خطاهای نوشتاری در املا نویسی می شوند، برخی از اشکلالات مربوط آموزش و نحوه تدریس می باشند اما برخی از اشتباهات ریشه در انواع اختلالات املانویسی دارند با بررسی متعدد املا های دانش آموزان و طبقه بندی غلط های املایی آنها می توان نوع اختلال املا نویسی را تشخیص داد و با بهره گیری از شیوه های جدید مهارت نوشتاری و املانویسی دانش آموزان را بهبود بخشید.

غلط های دیکته ای و اشکالات املا نویسی را با توجه به دلیل اصلی شکل گیری آنها به صورت زیر طبقه بندی می کنیم:

1.خطاهای دیکته نویسی ناشی از عدم تمرکز و دقت

در این مورد دانش آموز از دقت و تمرکز بالا برخودار نیست و به عبارتی به طور دائم حواس پرت بوده و توانایی تمرکز بر یک موضوع را ندارد و در نوشتار خود دچار مشکلات زیر می شود.

• حذف یا اضافه کردن نقطه ( بازار= بارار – رفت = رقت )
• حذف یا اضافه کردن دندانه ( سبد = سسبد)
• حذف یا اضافه کردن سرکش ( گاری = کاری – نمک = نمگ)
• حذف یا اضافه کردن تشدید ( بنّا = بنا – کتاب = کتّاب )
• حذف یا اضافه کردن یک صدا ( رفت=رفته – باران=بارن)

2.اشتباهات املایی مبتنی بر مهارت دیداری

ضعف در توالی دیداری یکی از مشکلات شایع در املانویسی می باشد، بدین صورت که دانش آموز قادر به حفظ ترتیب و توالی حروف یک کلمه نمی باشد، به عبارت دیگر ترتیب نوشتن صداها را به یاد نمی آورد و مرتکب خطاهای زیر می شود.

• درخت = ردخت
• آرد= آدر
• مادر= مارد

ضعف در حافظه ی دیداری از دیگر عوامل خلق دیکته های پر غلط می باشد، دانش آموز به دلیل داشتن ضعف در حافظه ی دیداری قادر به یاد آوردن حروف نیست و در نوشتن حروف هم آوا دچار مشکل می شود. ضعف در حافظه دیداری سبب بروز اشتباهات زیرمی شود.

• ثریا = سریا
• ذرت = زرت
• حیله = هیله
• نظم = نضم

3.خطاهای املایی ناشی از ضعف در مهارت شنیداری

برخی از دانش آموزان دارای حافظه ی شنیداری ضعیفی می باشند که توانایی به خاطر سپردن جملات و کلمات بازگو شده را ندارند بنابراین حین دیکته نویسی برخی از کلمات را جا می اندازند. پایین بودن میزان حساسیت شنیداری از جمله عوامل بروز خطاهای متداول در املانویسی می شود.

دانش آموز در ادراک و پردازش کلمات هم وزن و هم آوا مشکل دارد، به عبارت دیگر صداهای هم وزن را باهم اشتباه می گیرد و یا حرف آخر کلمات را حذف می کند و به طور معمول دانش آموز دچار اشتباهات املانویسی زیر می شود.

• ژله = جله
• مسواک = مسباک
• پنبه = پمبه
• مجتبی = مشتبا
• صبح = صب

4.غلط های دیکته ای ناشی از قرینه نویسی و املا نویسی

قرینه نویسی و وارونه نویسی از جمله اختلالات در املا نویسی می باشند که امروزه بسیاری از دانش آموزان به ویژه پسران به آن مبتلا هستند. در قرینه نویسی دانش آموزش سرعت عمل خوبی دارد ولی مطالب را به صورت آینه ای می نویسد به عبارت دیگر نوشته های او از چپ به راست می باشد. در این مورد با دانش آموز باید مفاهیم ابتدایی جهت یابی کار شود.

در وارونه نویسی دانش آموز کلمات را سر و ته و وارونه می نویسد، دانش آموز نوشتن را از سمت راست شروع می کند ولی به صورت وارونه می نویسد. این اشکالات املانویسی به سبب اختلال نارساخوانی و نارسانویسی در دیکته دانش آموزان پدیدار می شود.

5.اشتباهات املایی ناشی از فقر آموزشی

اگر دانش آموز از آموزش کافی برخوردار نباشد دچار برخی مشکلات نوشتاری می شود، گاهی اوقات دانش آموز با استثنائات نوشتاری آشنا نیست مانند نوشتن کلمات ( خواهر _ خواب – خوراک – خروس ) یا جدا نویسی و سرهم نویسی کلمات طبق دستورالعمل دیکته ای و عدم گذاشتن تنوین ( حتماً = حتمن – مثلاً = مثلن )

6.بد خط نویسی خطای رایج در نوشتن

بد خط نویسی یکی از خطاهای متدوال در نوشتن می باشد که نارسانویسی از جمله اختلال های رایج در املانویسی است که نتیجه ی آن یک متن ناخوانا و نامفهوم می باشد، ساده ترین روش تشخیص نارسا نویسی دست خط بد و درهم ریخته دانش آموزان می باشد ضمن آنکه نحوه ی مداد دست گرفتن در این دانش آموزان صحیح نمی باشد. نارسانویسی سبب می شود دانش آموز کلمات را به فرم و شکلی دیگر و به صورت غلط یادداشت کند.

نارسانویسی به شکل های کج نویسی و راست نویسی بیش از اندازه، پرفشار نوشتن، کم رنگ نویسی بیش از حد، نامرتب نویسی و فاصله گذاری زیاد در دست خط دانش آموزان بروز می کند. از جمله دلایل مهم نارسانویسی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• عدم حرکت مناسب انگشتان
• عدم توانایی کنترل بازو و فشار انگشتان
• خطا در ادراک دیداری واژه ها
• اشکال در تبدیل و انتقال ادراک حس دیداری به حرکتی
• در دست گرفتن مداد به صورت نامناسب
• عدم هماهنگی چشم و عصب های حرکتی دست
• بی قراری و پر تحرکی
• استفاده از میز و صندلی و مداد نامناسب

اگر در همان سال های ابتدایی ورود به مدرسه خطاهای املایی و نوشتاری به موقع شناسایی و رفع شوند مشکلی پیش نخواهد آمد. معلمین و اولیا با استفاده از متد های نوین املانویسی و با بهره گیری از شیوه ی املا نویسی با بازی می توانند اشتباهات املانویسی دانش آموزان را بهبود بخشند.

آموزش غیر مستقیم از طریق بازی و استفاده از ابزارهای کمک آموزشی کمک شایانی به تقویت املا نویسی می کند. ضمن آنکه ابتدا باید نوع اختلال املانویسی و اشتباه سر زده از دانش آموز تشخیص داده شود و متناسب با آن از بازی ها و تکنیک های مختلف استفاده شود.