فعالیت و برنامه های هفته سلامت مدارس

روز جهانی سلامت از آن دست مناسبت ها می باشد که اهمیت بسیاری دارد به گونه ای که در سراسر جهان، در تمام سازمان ها، نهادهای دولتی و غیر دولتی برنامه ها و فعالیت های ویژه ای به مناسبت گرامی داشت این روز در نظر گرفته می شود. به عبارت دیگر این روز مختص به یک نهاد یا سیستم خاص نیست بلکه یک پویش همگانی می باشد که تمام افراد باید در راستای رسیدن به اهداف آن قدم بردارند. لذا نقش و اهمیت برنامه های هفته سلامت در مدارس و موسسات آموزشی که خاستگاه پرورش و تربیت نسل آینده یک جامعه هستند، پر رنگ تر می شود.

7 آوریل مطابق با 18 فروردین به عنوان روز جهانی سلامت از سوی سازمان جهانی بهداشت نامگذاری شده است که طبق برنامه ی تصویب شده از جانب وزارت بهداشت از یکم تا هفت اردیبهشت هفته سلامت نامیده شده است. دلیل اصلی این نامگذاری داشتن زمان و فرصت کافی برای اجرای فعالیت ها و برنامه های ویژه روز جهانی سلامت می باشد. برنامه های هفته سلامت صرفا حول مسائل پزشکی نیست، بلکه در ابعاد وسیع تری همچون آموزش و آگاه سازی کودکان و دانش آموزان از خود مراقبتی در حوزه های جسمی، سبک زندگی سالم، مهارت های زندگی، حیطه روانی و عاطفی و …. قابلیت اجرایی دارند.

 

 

در این مقاله قصد داریم به اهمیت بزرگداشت هفته سلامت و ارائه ایده های کاربردی به منظور اجرای برنامه های سلامت در مدارس بپردازیم، ضمن آنکه فعالیت های مجازی و مسابقات هفته سلامت را نیز بررسی می کنیم.

در ادامه با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.

 

 

یکی از اهداف سازمان جهانی بهداشت از نامگذاری این روز نهادینه سازی اهمیت نگاه سلامت محور در تمام ابعاد زندگی می باشد. ضمن آنکه برخورداری از امکانات بهداشتی و بهداشت فردی حق طبیعی تمام افراد می باشد، در همین راستا هر ساله یک شعار به مناسبت روز جهانی سلامت توسط سازمان بهداشت جهانی ابلاغ می شود، که اکثر فعالیت های هفته سلامت را می توان مطابق با آن پیش برد. بدین ترتیب آموزش و آگاهی سازی در رابطه با حوزه های سلامت در تمام شئون زندگی باید از سنین کودکی و چه بسا از همان بدو تولد صورت بگیرد و نهادینه سازی شود.

اجرای فعالیت های هفته سلامت در مدارس و سایر موسسات علمی از آن جهت حائز اهمیت می باشد که تمامی دانش آموزان و کودکان امروز، پدیدآورنده نسل آینده هستند و تمامی دانسته ها، تفکرات و عقاید و سبک زندگی خود را به نسل دیگر منتقل می کنند. به بیانی دیگر کودکان امروز هر آنچه را که از عادتهای سالم، مهارتهای زندگی، بهداشت فردی و اجتماعی، سلامت روانی و عاطفی فرا می گیرند، فردا در نقش یک پدر، مادر، معلم و حتی یک دوست به فرزندان آینده آموزش می دهند.

شایسته است هفته سلامت را یک فرصت آموزشی مغتنم به شمار آورد و چه بسا می توان آن را به عنوان یک شروعی برای تغییر سبک زندگی، ترک عادت های ناسالم و رشد بهداشت فردی و عمومی در نظر گرفت.

 

 

در هفته سلامت، اقدامات متنوع و متعددی در مدارس و موسسات علمی صورت می گیرد تا ضمن بزرگداشت چنین روزی به اهداف سلامت در حوزه های مختلف دست یابند و اطلاع رسانی های لازم در رابطه با سلامت فردی صورت گیرد. از جمله برنامه های سازنده و تاثیرگذار می توان فعالیت های زیر را نام برد:

این فعالیت ها صرفا مختص هفته سلامت نیستند و بسیار بایسته است که در طول سال تحصیلی در فواصل زمانی مختلف به مرحله ی اجرا برسند.

برگزاری ورکشاپ های سلامتی

بسیاری از والدین و دانش آموزان اطلاعات کافی در زمینه ی بهداشت فردی و سلامت روانی ندارند و یا اطلاعاتی که در اختیار دارند از پایه و اساس اشتباه است و طبق باورهای غلط شکل گرفته است. مسئولین مدرسه می توانند از کارشناسان تغذیه، روانشناسان و کارشناسان بهداشت دعوت به عمل بیاورند و با برگزاری ورکشاپ ها و دوره های آموزشی کوتاه مدت ضمن معرفی منابع معتبر، اطلاعات علمی درست را در اختیار دانش آموزان و اولیا قرار دهند.

در این دوره های آموزشی با توجه به در نظر گرفتن پایه تحصیلی دانش آموزان ضروری است به مسائل مرتبط با بهداشت فردی، خود مراقبتی در حوزه های مختلف، آنچه که در دوران بلوغ با آن مواجه می شوند و آموزش های مرتبط  با آن و تربیت جنسی کودکان پرداخته شود.

ارائه برنامه آموزشی جهت رشد ذهنی کودکان، روش های پرورش خلاقیت در دانش آموزان، راهکارهای اتقای اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان از دیگر موضوعات آموزشی هستند که میتوان آنها را در زمره فعالیت های هفته سلامت قرار داد.

راه اندازی پویش سلامت

یک لیست از عادت های سالم زندگی را تهیه کنید و از دانش آموزان بخواهید به پویش سبک زندگی سالم بپیوندند. از دانش آموزان بخواهید به صورت گروهی و همراه با دوستان و اعضای خانواده خود این پویش را به مدت 30 روز انجام دهند. این پویش یک تمرین فوق العاده برای ایجاد و تثبیت عادت های سالم و خلق یک سبک زندگی ایده آل می باشد. ضمن انکه این پویش به شما کمک می کند تا عادت های ناسالم خود را ترک کنید. از جمله اقدامات این پویش می توان موارد زیر را نام برد:

•  ورزش و پیاده روی
• آب بیشتری بنوشید
• 8 ساعت خواب کامل در طول شبانه روز
• انجام مدیتیشن روزانه
• کاهش مصرف نمک، قند و شکر
• ساعت کمتری را به استفاده از وسایل الکترونیکی و گوشی های هوشمند اختصاص دهید.
• تقویت و پرورش مهارت های ده گانه زندگی

برگزاری مسابقات در حوزه های سلامت

یکی از جذاب ترین برنامه های هفته سلامت که دانش آموزان از آن بسیار استقبال می کنند و در آن مشارکت و همکاری بسیاری دارند، برگزاری مسابقه با موضوعات سلامت محور می باشد. این مسابقات می تواند در حوزه های مختلف ورزشی، مقاله نویسی، استعدادیابی، هنری، عکاسی، مسابقه دانستنی های علمی و … برگزار شود.

•  برگزاری مسابقه علمی در ابتدای هفته سلامت یک منبع معتبر مرتبط با یک موضوع مانند دیابت، بیماری های واگیردار و .. در اختیار دانش آموزان قرار دهید و در انتهای هفته یک مسابقه برگزار کنید.
• برگزاری مسابقات والیبال، فوتبال، دوچرخه سواری، طناب زنی و دو و میدانی و ……
• برگزاری بازی های گروهی همانند طناب کشی، هفت سنگ و صندلی بازی و ….
• مسابقه عکاسی با موضوع کادر درمان از دانش آموزان بخواهید که یک کالکشن یا آلبوم از عکس های خود ارائه دهند.
• برگزاری مسابقات بازی های فکری سلامت و روان

تهیه و توزیع بروشور ها و کتابچه های آموزشی

پیام های هفته سلامت و انتشار شعار ابلاغ شده از سمت سازمان بهداشت جهانی باید از طریق بنرها و پوستر ها و تابلو اعلانات مدارس به دانش آموزان اطلاع رسانی شود. البته در حال حاضر تمامی مدارس دارای شبکه های اطلاع رسانی در پیام رسان های داخلی یا خارجی هستند که از این طریق می توانند تمام اطلاعات و ابلاغیه ها را در اختیار دانش آموزان و اولیا قرار دهند.

یکی از پسندیده ترین برنامه های هفته سلامت توزیع کتابچه های آموزشی در حوزه ی سلامت، بهداشت فردی و انواع بیماری های همچون HIV، آنفولانزا، دیابت، تالاسمی و …. می باشد. فراموش نکنید اطلاع رسانی و آگاه سازی اولین قدم برای نهادینه سازی زندگی سلامت محور می باشد.

 

سنجش سلامت دانش آموزان

هفته سلامت فرصت بسیار مناسبی برای سنجش سلامت دانش آموزان می باشد. در این هفته می توان با حضور پزشکان و روانشناسان سلامت دانش آموزان را در ابعاد مختلف بهداشت روانی، سنجش بینایی و شنوایی، بررسی آمادگی جسمانی، قد و وزن و سایر موارد را معاینه و بررسی کرد. البته برگزاری این سنجش ها به پایه تحصیلی دانش آموزان ارتباط بسیاری نیز دارد.

 

امروزه شاهد حضور فعال اکثریت مردم در فضای مجازی هستیم، به گونه ای که سبک زندگی و روزمرگی های افراد تحت تاثیر برنامه ها و شبکه های مجازی قرار گرفته است. لذا می توان این فرصت را غنیمت شمرد و از کانال ها و شبکه های اجتماعی به عنوان بستری برای اطلاع رسانی و اگاهی سازی استفاده نمود و از این طریق پیام های هفته سلامت را به اطلاع همگان رساند. از جمله برنامه های مجازی این هفته می توان می توان فعالیت های زیر را نام برد:

برگزاری مسابقه ویژه هفته سلامت

از جمله برنامه های هفته سلامت که به صورت مجازی می توان آنها را اجرا نمود، برگزاری مسابقات مجازی انشاء نویسی، نقاشی و مقاله نویسی می باشد. هدف از برگزاری مسابقات هفته سلامت حمایت از شعار جهانی سلامت سال جاری ” ساخت جهانی عادلانه تر و سالم تر” می باشد.

موضوعات مسابقه هفته سلامت به شرح زیر می باشد که دانش آموزان می توانند موضوعات انتخابی را در قالب نقاشی، انشاء و مقاله ارائه دهند:

1. همراهی با مدافعان سلامت
2. مشارکت اجتماعی و وفاق ملی

از دیگر فعالیت های هفته سلامت می توان به برگزاری آزمون مجازی ویژه سفیران سلامت مدارس در مقطع دبستان نیز اشاره کرد. منابع این آزمون راهنمای خودمراقبتی برای سفیران سلامت می باشد.

طراحی پوستر شعار هفته سلامت

یک مسابقه مجازی در فضای کلاس های آنلاین برگزار کنید و از دانش آموزان علاقه مند به فعالیت های گرافیکی بخواهید پوستر و تصاویر مفهومی متناسب با پیام هفته سلامت طراحی کنند. تمام کارهای طراحی شده توسط دانش آموزان را در گروه های کلاسی به اشتراک بگذارید و پس از رای گیری به پوستر منتخب جایزه ای ویژه اهدا کنید.

تهیه کلیپ قدردانی از کادر درمان

دانش آموزان به صورت فردی یا گروهی می توانند با تهیه کلیپ ضمن بزرگداشت هفته سلامت، از زحمات و فداکاری های پرستاران، پزشکان، بهورزان، کارشناسان بهداشت و سایر کادر درمان قدردانی به عمل آورند. محتوای این کلیپ می تواند یک نمایش، سرود و یا صرفا متن تشکر و قددرانی باشد.

 

تهیه یک مستند علمی

دانش آموزان و معلمین می توانند در رابطه با یک موضوع خاص مانند بیماری های شایع در جهان، بهداشت روانی، مسئولیت های اجتماعی، مهارت های زندگی،سبک زندگی سالم و …. یک کلیپ مستند تهیه کنند ضمن انکه در این کلیپ می توانند با یک روانشناس، پزشک، کارشناس تغذیه و مربی ورزش مصاحبه کنند و سوالات رایج و کاربردی را از آنها بپرسند و اطلاعات صحیح در اختیار همکلاسی های خود قرار دهند.

راه اندازی کمپین هفته سلامت

کاربران فعال در شبکه های اجتماعی می توانند با راه اندازی یک هشتگ اختصاصی مرتبط با هفته سلامت محتوای متنی، صوتی و گرافیکی مرتبط با شعار هفته سلامت را تهیه و با سایر کاربران به اشتراک بگذارند.

ضمن آنکه انتشار فیلم های آموزشی در حوزه های سلامت در ابعاد مختلف زندگی از جمله بهداشت فردی، سلامت اعصاب و روان، راه های پیشگیری و درمان بیماری ها و از همه مهم تر آگاه سازی مردم یکی از موثرترین برنامه های هفته سلامت خواهد بود.

سخن آخر

فعالیت ها و اقدامات بسیاری در جهت گرامیداشت روز جهانی و هفته سلامت در سراسر جهان توسط قشرهای مختلف جوامع صورت می گیرد.

روز جهانی سلامت یک تلنگر ساده برای یادآوری این موضوع است که داشتن یک زندگی سلامت محور حق طبیعی تمامی افراد است. لذا داشتن این حق در مرحله ی اول با داشتن آگاهی و اطلاعات صحیح امکان پذیر است.

اجرای برنامه های هفته سلامت در مدارس و تشویق دانش آموزان به انجام عملکردهای سازمان بهداشت جهانی ضمن آگاه سازی و فرهنگ سازی باعث بالا رفتن سطح کیفیت زندگی و بهداشت روانی آنان نیز می شود. لذا شایسته است، تمامی مدارس و موسسات علمی – آموزشی به برگزاری فعالیت های هفته سلامت اقدام نمایند.