تقویت روخوانی قرآن از اهمیت بالایی برخوردار است. دانش آموزان تأثیر زیادی را از خانواده و معلمان خود میگیرند. تأثیرگذاری این دو نهاد به قدری عمیق است که پایدارتر از آموزههای وجودی هر فرد دیگری در ذهن و ناخودآگاه کودک ثبت میشود.
علاوه بر این، والدین میتوانند تأثیر كلام و رفتار معلم را در روند آموزش کودک خود تثبیت یا آن را پاک کنند. از سوی دیگر آموزش قرآن به جهت ماهیت خاصی که دارد، با روح و جان متعلم آمیخته میشود. بنابراین قرار است به نوعی به دانش آموزان آموزش داده شود که قرآن را برای آنان محبوبتر سازد. در همین راستا، در ادامه قصد داریم چند روش آموزش روخوانی قرآن برای کودکان و دانش آموزان تشریح کنیم و راهکارهایی برای تقویت روان خوانی قرآن ارائه خواهیم داد.
با رایاد تا انتهای این مقاله همراه باشید.
راهکارهای تقویت روخوانی قرآن
در این قسمت 9 راه برای پرورش بهتر خواندن قرآن در اختیار شما عزیزان قرار داده ایم:
۱. عادت دادن کودکان به خواندن قرآن
یک روش آموزش روخوانی قرآن این است که فرزند خود را به مطالعه روزانه قرآن عادت دهید.
البته ممکن است که انجام این کار در ساعات اولیه صبح به دلیل خوابآلودگی کودکان امکانپذیر نباشد؛ اما میتوانید هنگام اذان مغرب کودکتان را تشویق کنید تا به همراه شما وضو بگیرد، نماز بخواند و پس از ادای نماز، از روی عبارتهای قرآنی كتاب خود بخواند.
فرصتی را برای فرزندتان فراهم کنید تا شاهد عبادتهایتان باشد و سعی كنید الگوی مناسبی برای او باشید؛ زیرا همان طور که اشاره کردیم، کودکان بیشتر از کلام، از رفتار والدین و اطرافیان خود الگوبرداری میکنند.
۲. استفاده از نرمافزارهای هوشمند
یکی دیگر از راههای تقویت مهارت روخوانی قرآن کریم استفاده از نرم افزارها برای آموزش روخوانی قرآن مانند نرم افزار آموزشی میشا و کوشا و قلم قرآنی هوشمند است. در بخشی از نرم افزار آموزشی میشا و کوشا که به آموزش درس قرآن اختصاص داده شده است، با استفاده از آموزش تصویری قرآن به ارائه ی روخوانی قرآن پرداخته است.
قلم قرآنی هوشمند نوعی خودآموز روخوانی و روانخوانی قرآن كریم است که با لمس كردن هر كلمه در متن میتوانید قرائت صحیح آن را پخش کنید. از این ویژگی میتوانید برای تصحیح مهارت قرائت خود یا فرزندتان استفاده کنید.
علاوه بر این، قلم قرآنی هوشمند کلماتی را که الزاما باید به صورت وصل به كلمات قبلی یا بعدی خود خوانده شوند و همچنین كلمات بسیار ساده یا كوتاه مانند «و»، «لا» و غیره را به صورت عبارتی پیوسته قرائت میکند.
بر این اساس به عنوان نوعی خلاقیت در آموزش قرآن کریم، با استفاده از این نرمافزار هوشمند میتوانید مهارت روخوانی فرزندانتان را تقویت کنید.
در رابطه با این مطلب پپیشنهاد میشود مقاله خلاقیت در تدریس قرآن ابتدایی را مطالعه نمایید تا با ایده های خلاق تدریس قرآن آشنا شوید و کلاس قرآن و آموزش آن را جذاب نمایید.
۳. بیان معنی آیات برای کودک
بیان معانی آیات برای کودک در منزل و مدرسه موجب میشود تا او بتواند ارتباط روحی بهتری با آیات الهی برقرار كند.
در واقع، یكی از دلایل بیمیلی كودكان نسبت به تلاوت قرآن این است كه زبان عربی و آیات قرآن را بیگانه و بیمعنا تلقی میکنند. در نتیجه نمیتوانند با آیات قرآن کریم ارتباط برقرار کرده و از مفهوم و معانی زیبای آن برخوردار گردند.
با این تفاسیر، وظیفه ما به عنوان معلم یا والدین کودک این است که با بیان معنی آیات، آنان را به خواندن قرآن و پیروی از دستورات آن تشویق کنیم.
۴. اجتناب از خواندن آیات و تکرار آن توسط دانش آموز
در هنگام تمرین کردن روخوانی با دانش آموز، از خواندن آیات و درخواست از کودک برای تکرار آن اجتناب کنید.
به عبارت دیگر، شیوه کار باید به گونهای باشد که دانش آموز خودش به دنبال کشف شکل صحیح قرائت آیات باشد و آموزگار تنها به عنوان راهنما توجه کودک را به تلفظ درست حركات حروف معطوف نماید تا خود فرد با تلاش و کوشش به شکل صحیح تلفظ آیات دست یابد.
تمرین کردن به این شیوه در ابتدا ممکن است دشوار باشد و حتی شاید با مقاومت کودک روبهرو شود؛ اما پس از گذشت مدتی کوتاه پیشرفتهای چشمگیری در مهارت روخوانی دانش آموز به دست میآید.
به طوری که پس از مدتی کودک قادر خواهد بود تا به تنهایی و با سهولت آیات جدید قرآنی را قرائت كند.
۵.تمرین و تکرار روخوانی قران
با وجود انجام راهکارهای فوق، هنوز هم ممکن است برخی اشکالات دانش آموز در روخوانی آیات رفع نشده باشد.
باید توجه داشته باشید که برطرف کردن برخی اشکالات به تمرین بیشتر با مرور زمان احتیاج دارد. از این رو بهتر است با تمرین، تکرار و صبر سعی کنید تا اشکالات کودک را رفع کنید.
همچنین میتوانید نواری قرآنی تهیه کرده و برای گوش دادن به قرائت صحیح سورهها آن را به طور مداوم در منزل یا کلاس درس پخش کنید. آموزش تصویری قرآن نیز برای تمرین و تکرار و گوش سپردن به تلفظ درست آیات کمککننده هستند.
۶. انجام فعالیتهای خارج از کلاس درس
خارج از کلاس درس نیز میتوانید با انجام برخی فعالیتهای فرهنگی و هنری به تقویت مهارت روخوانی دانش آموزان خود کمک کنید.
برای مثال، انجام فعالیتهایی مانند تولید آثار هنری در رابطه با آیات مانند نقاشی، خطاطی و غیره یا شرکت در مسابقههای قرآنی، تحقیق در رابطه با شأن نزول آیات و سایر فعالیتهای مشابه میتوانند تأثیر معجزه آسایی بر مهارت قرائت آیات قرآن کریم و همچنین رفتار و گفتار كودكانمان داشته باشند.
7. قلم هوشمند قرآنی
قلم های قرآنی یکی از نوینترین ابزارهای یادگیری قرآن هستند که رولن خوانی، روخوانی، ترتیل و فصیح خوانی قرآن را برای علاقهمندان به یادگیری قرآن تسهیل مینماید. لذا ابزاری کارآمد برای تقویت روان خوانی قرآن به شمار میآید.
فایلهای قرآنی ذخیره و کدگذاری شده در قلم هوسمند قرآنی، متناسب با محتوای آیات قرآنی است. بدین گونه که با قرار گرفتن نوک قلم روی آیه همزمان صوت مربوط به آن آیه پخش میشود.
8. توجه به حرکات در آیات
برخی از دانش آموزان هنگام روخوانی قران به حرکات حروف آن توجه نمیکنند. به همین دلیل در هنگام تلاوت برخی کلمات را نادرست تلفظ میکنند.
برای رفع این مشکل میتوانید آیات قرآن کریم را با حرکات رنگی و کاملا درشت علامت گذاری کنید و از آموزش تصویری قرآن بهره مند شوید. به این ترتیب کودک به حرکات روی حروف توجه و دقت بیشتری نشان میدهد.
در نتیجه، دانش آموز با کمی تلاش بیشتر میتواند آیات را به روش مناسبتری تلفظ کند.
9. استفاده از تشویقهای کلامی و غیرکلامی
یکی دیگر از راههای تقویت اعتمادبهنفس کودک برای تلاش در مسیر بهبود مهارتهای روخوانی قرآن استفاده از تشویقهای کلامی و غیرکلامی است.
هنگامی که میبینید کودک سعی در فراگیری قرآن دارد، شایسته است که او را تشویق کرده و از تلاشهای وی قدردانی کنید. به این ترتیب فرزندتان انگیزه مضاعفی برای تلاش بیش از پیش در این مسیر به دست خواهد آورد.
همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با روشهای نوین تدریس قرآن ابتدایی میتوانید به مطلب روشهای تدریس قرآن ابتدایی مراجعه کنید.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی برخی از راهکارهای تقویت روخوانی قران برای دانش آموزان پرداختیم و دیدیم که چگونه میتوان با بهرهگیری از تکنولوژی و همچنین برانگیختن انگیزه و پشتکار کودکان، مهارت روخوانی و روان خوانی قرآن را در آنان بهبود داد. امیدوارم راهکارهای ارائه شده مفید و موثر واقع شود.
چگونه قران را بدون غلط بخوانیم