روش های جدید املا نویسی

املا نویسی فرایند نوشتن کلمات و جملاتی است که توسط شخص دیگری گفته می‌شود. سالیان زیادی است که املا نویسی به عنوان یکی از متد های آموزش زبان شناخته شده است اگرچه برخی از افراد این روش را قدیمی و بی فایده می دانند اما در اکثر سیستم های آموزشی، دیکته نویسی یکی از رایج ترین روش ها برای آموزش زبان می باشد. روش های جدید املانویسی، معلمان را از نحوه ی عملکرد و میزان یادگیری دانش آموزان مطلع کرده و استراتژی خوبی برای به کارگیری و بهبود مهارت های نوشتن، خواندن، گوش دادن و صحبت کردن دانش آموزان می باشد.

در این مطلب قصد داریم به صورت کامل جدیدترین روش های املا نویسی و انواع املا خلاقانه را بررسی کنیم، کمی در رابطه با اختلالات املا نویسی صحبت کنیم و در انتها چند بازی برای تقویت نوشتن املا معرفی کنیم. 

 

با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.

 

روش های جدید املانویسی

 

 

اهمیت املانویسی در یادگیری زبان

یکی از تصورات ذهنی که نسبت به درس املا وجود داشته، تکراری و خسته کننده بودن روند آن است به همین سبب درس املا همیشه برای دانش آموزان ملال آور بوده است. برای حل این مسئله بهتر است ابتدا در مورد اهمیت نوشتن املا با بچه‌ها صحبت شود و آن‌ها را از اهمیت املانویسی خبردار کنیم . ضمن آنکه با استفاده از انواع املای خلاقانه و ابتکاری زنگ املا را برای دانش آموزان متفاوت و هیجان انگیز نمود.

مهارت خواندن و نوشتن یکی از مهارت های اصولی و پایه برای یادگیری سایر دروس می‌باشد که املا نویسی یکی از ابزار های یادگیری مهارت خواندن و نوشتن است.

اهمیتی که دیکته نویسی در یادگیری زبان دارد تنها شامل نوشتن و خواندن نمی شود در واقع دیکته نوشته شده توسط دانش آموز به عنوان یک برگه ی گزارش شده از میزان مهارت شنیداری، مهارت تشخیص و تقسیم بندی کلمات در گفتار پیوسته و مهارت دست ورزی وی می باشد.

دیکته نویسی برای دانش آموزان فواید زیادی دارد، مهم ترین فواید آن عبارت است از:

  • تلفظ صحیح کلمات
  • شنیدار درست کلمات
  • حافظه دیداری و تصویری از کلمات
  • روان نویسی ( هماهنگی گوش، چشم، مغز و دست)
  • صداکشی و هجی کردن کلمات
  • نشان گذاری، پاکیزه نویسی و صفحه آرایی

 

انواع املا خلاقانه

انواع املا خلاقانه

 

امروزه بسیاری از معلمان با در نظر گرفتن توانایی های یادگیری دانش آموزان از روش های نوین املاگویی استفاده کرده و فرایند املانویسی را برای دانش آموزان جذاب تر می کنند.

 

نوع یادگیری در دانش آموزان متفاوت است بدین صورت که برخی از افراد حافظه دیداری قوی دارند و یادگیری برای آنها از طریق مشاهده موثر تر می باشد، برخی از افراد نیز حافظه شنیداری قوی تری دارند و از طریق شنیدن مطالب آموزشی را به نحوی موثر دریافت می کنند.

لذا با بهره‌گیری از املای ابتکاری می‌توان املانویسی را برای تمام دانش آموزان لذت بخش نمود.

 

آنچه حائز اهمیت است در نظر داشتن نوع یادگیری دانش آموزان و به کارگیری املای خلاق و یا تلفیق روش های قدیمی به گونه‌ای است که یادگیری برای دانش آموزان با تفاوت های فردی موثر و کارا باشد.

 

املا خلاق

 

املای رونویسی، املای پای تابلو و املای خطابه‌ای از جمله مدل های قدیمی املاگویی هستند که تکرار دائمی آنها جذابیتی برای دانش آموزان نداشته و به مرور اثربخشی خود را از دست داده و پویایی کلاس را از بین میبرد.

 

از جمله روش های جدید املا نویسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. املای بدون نقطه:

در این روش معلم یک متن از قبل آماده شده را در اختیار دانش آموزان قرار داده و از آنها می خواهد که نقطه های کلمات را بگذارند.

 

املای بدون نقطه

 

2. املای تصویری:

معلم کلمات مهم درس را پای تخته نوشته و به دانش آموزان چند دقیقه فرصت دهد تا کلمات را به خاطر بسپارند، سپس تخته را پاک کرده و از آنها بخواهد کلماتی را که به یاد دارند بر روی برگه یادداشت کنند. این املا باعث تقویت حافظه دیداری دانش آموزان می شود.

3. املای تکمیل کردنی:

در این املا کلماتی از قبل نوشته شده‌اند که یک یا دو حرف از آنها جا افتاده و دانش آموز باید آن را تکمیل کند. به عنوان مثال (با-ان)

4. املای تکمیل متن:

یکی دیگر از انواع املا خلاقانه می‌توان املای تکمیلی را نام برد. در این روش یک متن از قبل توسط معلم تهیه شده با این تفاوت که کلماتی که ارزش املایی دارند را از متن حذف کرده و به صورت جای خالی، دانش آموزان کلمه مورد نظر را با توجه به متن بنویسند.

 

انواع املا خلاقانه کلاس دوم

5. املای بی صدا:

در این روش دانش آموزان با نگاه کردن به حرکات لب و دهن معلم باید کلمه ی مورد نظر را حدس بزنند و بنویسند. این نوع املا در تقویت هوش دیداری و فضایی دانش آموزان بسیار تاثیر گذار است.

6. املای خوشه ای:

در این نوع املا معلم یک کلمه را پای تابلو نوشته و از بچه ها می خواهد که کلمات مرتبط به آن را بنویسند.

 

املای خوشه ای

 

 

7. املای زنجیره ای:

 املای زنجیره ای کلاس پنجم یکی دیگر از انواع املای ابتکاری است. در این روش که به صورت بازی می باشد معلم یک کلمه را انتخاب می کند و دانش آموزان باید با آخرین حرف کلمه گفته شده، کلمه ای جدید بگویند. به عنوان مثال ( باران – نرگس _ سیب و…)

8. املای قصه ای:

در این روش معلم یک قصه ی کوتاه و مرتبط با درس را با آرامش برای دانش آموزان می خواند، بدون اینکه بچه‌ها چیزی بنویسند. سپس بعد از تمام شدن داستان، از آنها می خواهد هر انچه را که از داستان متوجه شده اند بنویسند. این مدل از املا را می‌توان از انواع املا خلاقانه کلاس چهارم و املا خلاقانه کلاس پنجم دانست.

9. املای گروهی:

دانش آموزان به گروه های 4 نفره تقسیم می شوند و هر نفر یک خط از املا را می نویسد. در پایان املا برگه توسط گروه های دیگر تصحیح شده و دانش آموزان نمره گروهی می گیرند.

 

روش های جدید املانویسی

 

10. املای صوتی:

در این روش از روش های جدید املا نویسی معلم متون مورد نظر خود را ضبط کرده و در کلاس فایل صوتی را پخش نموده و دانش آموزان آنچه را که می شنوند یادداشت می کنند.

این روش باعث افزایش حساسیت و تقویت مهارت شنیداری می شود. علاوه بر این معلمین می توانند ازبرنامه ها و نرم افزارهای آموزشی املا گو استفاده کنند.

برای مثال در دو نرم افزار میشا و کوشا و نرم افزار مداد قابلیت دیکته‌گوی صوتی وجود دارد. نحوه کار با این قسمت نرم افزارها به این شکل است که بعد از انتخاب درس و تعداد دفعات تکرار آن، روی شروع املا کلیک کرده و املا برای دانش‌آموز توسط گوینده نرم افزار خوانده می‌شود. البته نرم افزار میشا و کوشا قابلیت خواندن متون خارج از متن‌های کتاب را نیز دارد.

11. املای طبقه بندی کلمات:

معلم مجموعه‌ای از کلمات را در اختیار دانش آموزان قرار داده و از آنها می خواهد کلمات را با توجه به حروف معینی که دارند در طبقات محتلف قرار دهند. این مدل شیوه املاگویی از مناسب‌ترین انواع املا خلاقانه کلاس اول و املا خلاقانه کلاس دوم است که یادگیری املای درست کلمات را بهبود می‌بخشد.

 

ایده برای املا کلاس اول

12. املای حروف بهم ریخته:

املای حروف بهم ریخته یکی دیگر از انواع املا خلاقانه  در تمامی مقاطع است. در این روش معلم تمامی حروف یک کلمه را بهم ریخته و از دانش آموزان می خواهد با توجه به حروف موجود، کلمه مورد نظر را بنویسند. به عنوان مثال ( س – آ – ن – م – آ ) ( آسمان / سامان)

 

 

روش های بسیاری برای املا نویسی وجود دارد که موارد گفته شده از جمله روشهای پویا و چالش برانگیز املانویسی بودند که به کارگیری آنها منجر به تقویت مهارت های ذهنی، نوشتاری،فضایی، شنیداری و حافظه تصویری دانش آموزان می شود.

اختلالات رایج در املا نویسی

امروزه بسیاری از دانش آموزان دارای اختلال در املانویسی هستند که این اختلال در پسران 3 برابر بیشتر از دختران مشاهده شده است. داشتن اختلال در املانویسی به معنای کم هوشی و یا کند ذهنی دانش آموز نمی‌باشد.

 

به خاطر داشته باشید دانش آموزانی که در دیکته نویسی اختلال دارند دارای هوش معمولی و چه بسا باهوش هم هستند، فقط نوع یادگیری، درک و نحوه ی پردازش مطالب در آنها با بقیه متفاوت می باشد.

 

کند نویسی، جا انداختن کلمات، جا به جایی آوا، اضافه نویسی حرف، متصل نویسی کلمات و بی دقتی در حروف نقطه دار و دندانه دار از جمله اشتباهات رایج ناشی از اختلالات در املانویسی می باشند. اشتباهات رایج در دیکته نویسی با شناخت دقیق نوع اختلال و تشخیص به موقع آن واستفاده از روش های املانویسی خلاقانه و برنامه ریزی شده کاملا برطرف می شوند.

 

طراحی املا

 

از جمله اختلالات در املانویسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. قرینه نویسی( آیینه نویسی):

در این اختلال دانش آموز کلمه را از سمت چپ به راست می نویسد، مانند اینکه یک نوشته را در مقابل آیینه قرار دهید و بخوانید. در این اختلال دانش آموز به درستی نمی تواند سمت راست و چپ را تشخیص دهد.

در این نوع املا اشتباهاتی از قبیل جابه جا نویسی حروف و جا انداختن حروف مشاهده نمیشود به گونه ای که اگر املا در آیینه تصحیح شود دانش آموز نمره ی کامل را دریافت می کند.

بروز این اختلال در ماه های ابتدایی ورود به مدرسه یا قبل از دبستان طبیعی می باشد ولی نادیده گرفتن آن مشکلات جدی در ادامه به وجود خواهد آورد.

 

2. وارونه نویسی

در این نوع اختلال دانش آموز از کلمات را از سمت راست به چپ می نویسد ولی کلمات وارونه یا سرو ته هستند که دلیل اصلی آن می تواند نداشتن درک درست کودک از فضای سه بعدی باشد.

این اختلال نیز مانند قرینه نویسی بیشتر در ماه های ابتدایی ورود به دبستان یا قبل از آن رخ میدهد و چنانچه این فرایند ادامه نیابد و کوتاه مدت باشد امری طبیعی است.

بسیاری از افراد بر این باورند که وارونه نویسی و قرینه نویسی اختلال نوشتاری محسوب نمی شوند ولی عدم توجه به این موضوع وطولانی مدت شدن آن، باعث بروز اختلالات نوشتاری دیگر می شود.

 

روش های جدید املانویسی

3. نارسا نویسی

نارسانویسی ریشه در اختلال یادگیری و عملکرد ضعیف دانش آموز در تجزیه و تحلیل مطالب و درک درست مفاهیم دارد. در این نوع اختلال دانش آموز علائم نگارشی و دستور زبان را رعایت نکرده و بسیار بد خط می باشد.

بی دقتی در گذاشتن نقطه ها، کم و زیاد گذاشتن دندانه ها، فاصله گذاری بیش از حد کلمات و نا مرتب نویسی از جمله اشتباهات ناشی از نارسا نویسی می باشد.

4. بدفهمی

این نوع اختلال ناشی از ضعف شنیداری و دقت است که باعث می شود سرعت فرایند پردازش داده ها درذهن کاهش یابد یا به خاطر ضعف در دقت، عدم تمرکز و اختلال شنوایی پردازش اطلاعات به درستی انجام نشود. بدفهمی در املا نویسی منجر به بروز اشتباهاتی نظیر قرار دادن حرف ه در آخر کلمات، اشتباه سمعی و تلفظی، غلط نویسی و ننوشتن حرف ع می شود.

تمامی اختلالات گفته شده قابل درمان هستند فقط باید به درستی تشخیص داده شوند. با به کارگیری روش های درست آموزشی و تقویت مهارت و حساسیت شنیداری، تقویت حافظه دیداری، مهارت دست ورزی و بالابردن میزان تمرکز می توان اختلالات املانویسی دانش آموزان را برطرف نمود.

 

املا نویسی با بازی

 

در چند دهه گذشته دیکته نویسی یکی از سخت ترین درس ها برای دانش آموزان تلقی می شد که فقط از طریق نوشتن صورت می گرفت و به این دلیل جذابیت خاصی برای دانش آموزان نداشت و تنها یک فرایند تکراری و حوصله سر بر محسوب میشد.

 

در حال حاضر یکی از موثرترین روش ها برای آموزش مهارت نوشتن و خواندن املانویسی در قالب بازی می باشد که باعث مشارکت و تعامل دانش آموزان و پویایی آنها می شود.

 

نوشتن املا بر روی شن، نمک یا بادکنک، نوشتن کلمات با استفاده از انگشت درفضا از جمله بازی های املانویسی هستند که در عین سادگی بسیار تاثیرگذار می باشند.

هدف از آموزرش املانویسی با بازی انتقال و آموزش مفاهیم درسی به صورت غیرمستقیم بوده که باعث نهادینه شدن مطالب آموزشی در دانش آموزان میشود. بنابراین به هیچ عنوان نمی توان تاثیر بازی بر یادگیری را نادیده گرفت به ویژه نتایج مطلوبی از اجرای بازی های هدفمند حاصل شده است.

 

برای آشنایی با انواع بازی های تقویت املانویسی کلیک کنید: املانویسی با بازی

 

روش های جدید املانویسی

 

هدف ازبه کارگیری روش های جدید املانویسی درواقع برطرف کردن اشتباهات رایج ناشی از اختلالات در املانویسی می باشد. روش های نوین دیکته نویسی با در نظر گرفتن تفاوت های فردی دانش آموزان و نوع یادگیری آنها تمام نفاط ضعف و قوت آنها در درس املا را پوشش می دهد و موجب تقویت مهارت خواندن و نوشتن آنها می شود. با این حال تکرار و تمرین زیاد، روخوانی کلمات و املانویسی در قالب بازی از جمله مواردی هستند که باعث بهبود دیکته دانش آموزان می‌شود. ویرا بوک به عنوان یک  کتاب تعاملی در بخش فارسی زمینه کافی را برای یادگیری و ارتقای عملکرد دانش آموزان در املانویسی فراهم نموده است.

 

فراموش نکنیم که نوشتن یک فرایند فکری پیچیده است که مستلزم به کارگیری هماهنگ مهارت های شنیداری،دیداری،ذهنی و حرکتی می باشد که با بهره گیری از روش های جدید املا نویسی  به بهترین نحو انجام میشود. امیدوارم از مطالعه این متن لذت برده باشید.

62 دیدگاه برای “روش های جدید املا نویسی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *