آیا فکر میکنید تنها فایدهی بازی فکری در این است که برای چند لحظه فرزندانمان را به خودش مشغول بکند تا دست از شلوغبازی و شیطنت بردارند؟ بله گاهی همینطور است ولی همه چیز به همین یک فایده ختم نمیشود و مزایای بازی فکری یکی و دوتا نیست.
میزان اهمیت بازی های فکری مخصوصا در زندگی این روزهای ما، باعث شد تا بخواهیم مقاله جامع و کاملی دربارهاش بنویسیم و با شما به اشتراک بگذاریم. بازی بزرگ و کوچک نمیشناسد و میتواند مانند غذای روح، حال و هوای زندگیتان را از چیزی که هست، بهتر کند.
با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.
انواع بازی فکری
انواع مختلفی از بازی های فکری وجود دارد. ولی 4 نوع از آنها، هم تداول بیشتری دارند و هم سودمندی بیشتری.
- بازی رومیزی یا بردگیم
- بازی کارتی
- بازی معمایی، تستی و هوشی
- بازی ساختنی
تمام این بازیها را میتوان به صورت گروهی انجام داد. اما همهی آنها را نمیتوان تکنفره بازی کرد. مثلا، بازیهای کارتی و انواع بازی رومیزی یا بردگیم، باید به صورت گروهی انجام شود.
بیشترین دلیل اهمیت بازی های فکری در این است که به صورت گروهی انجام شوند. بازی فردی هم خوب است! این که بتوانیم به تنهایی اوقات خوشی داشته باشیم و با خودمان وقت بگذرانیم .
عالی است ولی در این صورت، از بسیاری از فواید بازی های گروهی محروم خواهیم شد. حدالامکان، این بازی ها را به صورت جمعی انجام دهید تا بتوانید از مزایای بازی های فکری، به صورت کامل بهرهمند شوید.
مزایای بازی فکری
تفریح و سرگرم شدن تنها یکی از مزایای بازی فکری می باشد، بازی فکری تاثیر بسزایی بر مهارت های شناختی و عملکرد ذهن دارد . از جمله مزایای بازی های فکری می توان موارد زیر را نام برد.
باعث بهبود عملکرد مغز میشود
در بازیهای فکری، باید دائما همه چیز را در نظر بگیریم و به آنها فکر کنیم. رفتار رقبا، شرایطی که در آن گیر افتادهایم، تصمیماتی که باید در مقابل رفتار طرف مقابل بگیریم و حتی، شرایطی که ممکن است بعد از هر انتخاب برایمان رخ بدهد. این یعنی، استفاده کامل از سلولهای مغزی.
بهتر است بدانید که هر چقدر بیشتر به سلولهای مغزتان استراحت بدهید، آنها را تنبلتر میکنید. وقتی از آنها استفاده نشود، میمیرند و این باعث میشود تا در معرض کندی ذهن یا آلزایمر قرار بگیریم.
اگر روال زندگی شما یک چیز روتین شده است و در طول روز، کاری ندارید که بخواهید برای انجامش، به مغزتان فشار بیاورید، باید به فکر یک جایگزین خوب باشید. چه چیزی بهتر از بازی فکری!
با انجام بازیهای فکری میتوانید مغزتان را در بهترین وضعیت ممکن حفظ کنید. به ذهن ورزش بدهید و حالا حالاها، آن را جوان نگهدارید.
کمک میکند تا بهتر بتوانیم روی کارهای مهم تمرکز کنیم
تمرکز کردن کار سختی نیست ولی، گاهی به کاری غیرممکن تبدیل میشود. مخصوصا زمانهایی که با مسائل زیادی روبرو هستیم. نداشتن تمرکز باعث میشود نتوانیم کارهایمان را به خوبی و سر موقعی که باید به اتمام برسانیم. اگر یاد بگیریم که در هر زمان، فقط به یک چیز فکر کنیم مطمئنا میتوانیم کارها را بهتر انجام دهیم و زودتر تمام کنیم.
انجام بازی های فکری، تمرین خوبی هستند تا میزان تمرکزمان را افزایش بدهیم.
- هدف ما در انجام بازیهای فکری نزدیک است.
- میدانیم چه چیزی از بازی میخواهیم و قرار است چه کاری انجام بدهیم.
- مسیر مشخص است.
- حتی میدانیم که قرار است کی آن را تمام کنیم.
همهی این عوامل در کنار هم، باعث میشود تا موقع انجام دادن بازی فکری، بیشترین تمرکز را داشته باشیم و اجازه ندهیم که فکرمان درگیر مسائل دیگر شود.
ما هنگام بازی فکری، در بالاترین حد تمرکز قرار داریم. هر چه بیشتر بازی فکری انجام بدهیم، ذهنمان بیشتر به فکر کردن متمرکزانه عادت میکند.
این یک تمرین است و کمک میکند در کارهای مهمتر هم تمرکز بیشتری به خرج بدهیم. یاد بگیریم، موقع انجام یک کار، وقت مناسبی به فکر کردن به کارهای دیگر نیست و اگر این کار را انجام دهیم، نتیجه خوبی نخواهیم گرفت.
بدون هیچ محدودیتی برای همه قابل انجام است
از جمله فواید بازی فکری این است که محدودیتها را دور زده است. مثلا، چه برای خانمها و چه برای آقایون مناسب است. چه برای افراد سن بالا و چه برای بچهها سرگرمکننده است. حتی، محدودیتهای جسمی هم در این نوع بازیها کمتر احساس میشوند و خیلی از معلولین، به راحتی میتوانند به این وسیله یک بازی جمعی را تجربه کنند.
موجب افزایش میزان صمیمیت و دوستی میشود
امروزه در خانوادهها، تفاوت در نسلها بیشتر از هر زمان دیگری به چشم میآید! هیچ حرف مشترکی نیست یا اگر هم هست، قابل درک نیست. خب، این به این خاطر است که ما از لحاظ جسمی در یک جا هستیم، اما با هم وقت نمیگذرانیم.
در واقعیت، ما در کنار هم نیستیم و هر کدام زندگیهای جداگانهای در اتاقهای شخصی و گوشیهای شخصیترمان داریم. بهتر است، با استفاده از یک سرگرمی مشترک، این فاصلهها را کنار بزنیم. راههای مختلفی وجود دارد. تماشای فیلم در کنار هم، رفتن به تفریح و انجام بازی های گروهی!
بازیهای فکری همانطور که گفته شد، بدون هیچ محدودیتی برای همه قابل انجام هستند و با تمام سلیقهها هم همخوانی دارند. پس برای افزایش میزان صمیمیت، میتوان به طور جدی به آنها فکر کرد.
خیلی از روانشناسان، استفاده از بازی های فکری و جمعی را راه مناسبی برای رفع مشکلات درون خانواده و مشکلات عاطفی اعضای خانواده میدانند.
میتواند مثل یک ترفند تربیتی به کار گرفته شود
روانشناسان معتقدند که آموزش نکات تربیتی بهتر است به صورت غیرمستقیم باشد تا تاثیر بیشتری داشته باشد. برای مثال، آموزش این نکات در قالب قصه تاثیر بیشتری در بچهها میگذارد. بازیهای فکری هم دست کمی از قصهها ندارند و میتوانند به خوبی به شما کمک کنند تا فرزندان خود را با مشکلات زندگی، اخلاقیات و رفتارهای درست آشنا کنید.
آموزش رعایت حق دیگران، داشتن آمادگی برای رخدادهای غیرقابل پیشبینی، تحمل شکست و صبر و تحمل و امید، چیزهایی است که میتوان در قالب بازیهای فکری و گروهی به بهترین حالت ممکن به فرزندانمان انتقال بدهیم.
هوش هیجانی را در ما پرورش میدهد
از دیگر مزایای بازی فکری پرورش هوش هیجانی و تقویت آن می باشد. هوش هیجانی به مجموعهای از مهارتها و صلاحیتهای اجتماعی میگویند که بر تواناییهای ما برای درک و تشخیص و مدریت هیجان، حل مسائل تاثیر میگذارد و کمک میکند تا بتوانیم با چالشها، نیازها و فشارهای زندگی سازگار شویم.
به این هوش EQ میگویند. که با ضریب هوشی یا همان IQ فرق میکند. همه فکر میکنند که ضریب هوشی از اهمیت بیشتری برخوردار است و همان است که تایین میکند چه کسی در زندگی موفق باشد و چه کسی نباشد! اما تحقیقات چیز دیگری نشان میدهد! هوش هیجانی در میزان موفقیت ما تاثیر بیشتری دارد.
از جمله فواید بازی فکری این است که کمک میکند بتوانیم مولفههای هوش هیجانی را در خود پرورش بدهیم.
کلام آخر
این روزها که ویروس کرونا، روال زندگی عادی ما را به هم ریخته و مانع انجام خیلی از تفریحات سالم شده است، زمان سختتر از همیشه میگذرد. مجبوریم در خانه بمانیم و متاسفانه فعالیتهای مفیدی که در خانه قادر به انجام آنها باشیم محدوداند.
میتوانید با استفاده از بازی های فکری و گروهی، حال و هوای خانه خود را بهتر کنید و اوقات بهتری را برای خانواده خود رقم بزنید. این روزها سپری میشوند!
ویروس کرونا هم از بین میرود ولی تاثیراتی که بازی های فکری در بهبود شرایط روحی و ذهنی شما و سایر افراد خانوادهتان داشته است، برای همیشه باقی خواهد ماند. بدترین شرایطها میتوانند به بهترین شرایطها تبدیل شوند. فقط کافی است بخواهید و تصمیم بگیرد.