دوران کرونا دنیای ما را تا حد زیادی تغییر داد. چیزهای زیادی به ما یاد داد و به ما فهماند که طور دیگری هم میشود زندگی کرد. یکی از موارد مهمی که تحت تاثیر این تغییرات دگرگون شد مسئله آموزش بود. آموزش حضوری جای خودش را به آموزش مجازی داد و این تازه شروعی بود برای یک دگرگونی بزرگتر. دانشآموزان تمام مقاطع تحصیلی با چالشهایی روبرو شدند. در این میان چالش های آموزش مجازی برای دانش آموزان ابتدایی از همه بیشتر بود. در این مقاله قصد داریم درباره مزایا و معایب آموزش مجازی بگوییم و از راهکارهای بهتر شدن آموزش غیرحضوری صحبت کنیم.
آموزش مجازی فرصت است یا تهدید؟
زمانی که آموزش مجازی شروع شد خیلی از افراد با چشم تهدید به آن نگاه میکردند. کمتر کسی بود که به آن به چشم فرصت بنگرد. اما گذشت زمان ثابت کرد این نحوه ی آموزش دَرِ دیگری بر روی سیستم آموزشی در سطح جهان باز کرده است.
در ادامه با تیم رایاد همراه باشید.
مزایا و معایب آموزش مجازی
به طور کلی میتوان گفت در ابتدا میزان معایب این روش بیشتر از مزایای آن بود و تنها چیزی که به آن استمرار بخشید شرایط موجود بیماری کرونا بود. ولی رفته رفته با ایجاد زیرساختهای مناسب مزایای این روش نمایان شد.
اکنون هر کدام از این دو روش مجازی و حضوری ویژگیهای مخصوص به خود را دارند. در ادامه مزایا و معایب آموزش مجازی را با هم بررسی میکنیم.
معایب آموزش مجازی
از جمله معایب آموزش مجازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. نبود امکانات کافی برای برخی دانش آموزان
برخی از دانشآموزان به خاطر مسائل اقتصادی موقعیت اجتماعی و فرهنگ موجود در محل زندگی از داشتن برخی امکانات محروماند. در بسیاری از شهرها و روستاها اینترنت پرسرعت در دسترس نیست.
بعضا قطعی برق و اینترنت نیز مشاهده میشود. این در صورتی است که برخی حتی به موبایل یا تبلت هم دسترسی ندارند. اوایل خیلی از کودکان به خاطر همین معضل از شرکت در کلاسها محروم میشدند.
طرحهای مختلفی برای دسترسی تمام دانش آموزان به گوشی موبایل یا تبلت اجرا شد که تا حدی عدم دسترسی دانش آموزان به سیستم سخت افزاری آموزشی را رفع کرد. با این حال خیلیها هنوز به این وسایل ضروری برای آموزش مجازی دسترسی ندارند. قطعی برق یا مشکل اینترنت هم هنوز به قوت خود باقی است.
2. کاهش انگیزه تحصیلی
کاهش انگیزه تحصیلی یکی دیگر از مشکلاتی بود که همهی دانش آموزان آن را تجربه کردند. اما این بی انگیزگی بین دانش آموزان مقطع ابتدایی بیشتر بود. به خاطر همین کاهش انگیزه تحصیلی را میتوان از مهمترین چالشهای آموزش مجازی برای دانش آموزان ابتدایی دانست.
چرا؟ به این خاطر که آنها نسبت به مقاطع بالاتر درک کمتری از اهمیت دانش اندوزی داشته و درک درستی از اهمیت این موضوع نداشتند.
دانش آموزان مقاطع بالاتر نسبت به دانش آموزان مقطع ابتدایی هدف مشخصتری دارند. داشتن هدف از جمله عوامل ایجاد و حفظ انگیزه تحصیلی است.
برای بررسی دقیق تر مزایا و معایب آموزش مجازی می توانید به مقایسه تفاوتها و ویژگی های کلاسهای حضوری و مجازی بپردازید، برای کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید: مقایسه آموزش مجازی و حضوری
3. عدم آشنایی معلمها و دانش آموزان با نحوه آموزش مجازی
خیلی از افراد قبل از بروز کرونا میانهی خوبی با ابزارهای دیجیتالی نداشتند. با وجود شرایط کرونایی آنها ملزم به استفاده از این ابزارها شدند. برای برخی از افراد یادگیری و استفاده از این ابزارها سخت و زمانگیر بود.
در کنار این مسئله آموزش مجازی نیاز به مهارت جدیدی داشت. معلمها نیاز داشتند تا این مهارت را فرابگیرند و این چیزی نبود که با یک بحران ضرب العجل اتفاق بیافتد.
نحوهی تشکیل کلاس کنترل دانش آموزان ایجاد انگیزه تحصیل در آنها و تشویق به همکاری در روند کلاس و انجام تکالیف همه و همه تنها بخشی از وظایف معلم در کلاسهای مجازی بود که البته با گذشت زمان بهتر و بهتر شد.
4. درگیری بیش از حد خانواده در روند تحصیلی کودک
درست است که خانواده نیز باید در روند تحصیلی کودک دخیل باشد ولی در طی آموزش مجازی دوران کرونا این مسئله بیش از حد پررنگ بود. مخصوصا در مقطع ابتدایی و اولین سالهای تحصیل. خانواده ها به صورت کامل با مسئله آموزش عجین شدند و این چیزی نبود که هر خانواده ای از پس آن بربیاید.
شاید در خانوادههای تک فرزنده و خانوادههایی که والدین در آنها تحصیلات عالیه داشتند این چالش به خوبی سپری شد ولی در برخی از خانوادهها که چند فرزند داشتند یا والدین سطح تحصیلاتی بالایی نداشتند این مسئله بسیار بسیار طاقت فرسا بود.
در این مدت فضای مجازی پر شد از طنزهای تلخ. فریادهای مادرها و پدرهایی که کم آورده بودند، خسته بودند و اطلاعات کمی درباره آموزش یا حتی نحوه درست رفتار با کودک داشتند.
صحنهها و صداها گرچه خنده روی لب برخی دیگران میآورد، ولی در اصل طنز تلخی بود از کودکانی که شخصیتشان زیر سوال میرفت، اعتماد به نفسشان خرد میشد و نسبت به تحصیل یا حتی خود درونی شان ذهنیت بدی میگرفتند.
بیشتر بخوانید: آموزش مجازی ابتدایی
5. عدم شرایط مناسب خانوادگی برای برخی از کودکان
بیماریهای روحی شرایط اقتصادی و روابط خانوادگی در طی دوران کرونا تحت تاثیر زیادی قرار گرفتند. گرچه در برخی از خانوادهها این مشکلات از قبل وجود داشت و تشدید شد.
کودکانی که در همچین خانواده هایی زندگی میکردند با ماندن ۲۴ ساعته خود در منزل بیشتر درگیر این مشکلات شدند. طبعا درس خواندن برای آنها سخت تر بود و به همین خاطر افت تحصیلی بیشتری را نسبت به سایر کودکان تجربه کردند.
بیشتر بخوانید: خلاقیت در تدریس مجازی
مزایای آموزش مجازی دوره ابتدایی
همانطور که گفتیم مزایای آموزش مجازی دوره ابتدایی کم از میزان معایب آن نداشت. این شرایط آموزشی باعث شد تا:
- بسترهای مناسبی برای آموزش مجازی شکل بگیرد و به این صورت دسترسی کودکان به سطح آموزشی بالا از هرجایی امکانپذیر باشد.
- آموزش دچار محدویت زمانی یا محدودیت مکانی نشود.خانوادهها زمان بیشتری را در کنار هم سپری کنند.
- ارزش آموزش پرورش و مقام معلمی برای سایرین نمایان شود.
- سواد رسانهای در سطح مردم بیشتر شود.
راهکارهای بهتر شدن آموزش مجازی
با راهکارهای بهتر شدن آموزش مجازی میتوان تا حد زیادی از میزان معایب این سبک کاست و به میزان مزایای آن افزود.
به کودکان باید آموزش داده شودو به خانوادهها و به خصوص معلمها که ایجاد فرهنگ آموزش مجازی بین خانوادهها و کودکان تا حد زیادی بر دوش آنها قرار دارد.
آنها باید بتوانند با ایجاد خلاقیت در تدریس مجازی سطح یادگیری کودکان را افزایش دهند و آنها را برای یادگیری هر چه بیشتر تشویق کنند. خیلی از دروس نیاز به تعامل بالا دارند.
تدریس این دروس سطح سختی بیشتری دارد. به عنوان مثال تدریس مجازی ریاضی ابتدایی. معلمها باید بیشتر از سایر دروس روی این درسها تمرکز کنند.
چند راهکار ساده اما تاثیرگذار:
- به کودکان انگیزه بدهید. آنها باید بدانند که آموزش چه تاثیری بر روی آنها و آیندهشان دارد.
- برای آنها هدف مشخص کنید. درس خواندن نباید از روی اجبار باشد یا از روی انجام یک وظیفه! هدف به آنها شور و شوق فراوانی خواهد داد. شور و شوقی که روی روند آموزش غیرحضوری بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
- شناخت خود را از خانوادههای دانش آموزان خود بیشتر کنید. برخی از آنها نیاز به توجه و رسیدگی بیشتری دارند.
- مشکلات کودکان در آموزش مجازی را ریشه یابی کنید و تلاش کنید تا راهکاری برای رفع این مشکلات بیابید.
- ایجاد خلاقیت در تدریس مجازی را جدی بگیرید. روشهای جدید و حساب شده بکار بگیرید و تاثیر آنها را بر میزان یادگیری کودکان بررسی کنید.
- گروه هایی تشکیل دهید که متشکل از دبیران و معلمان است. در این گروه ها میتوانید از تجربه ها و روشهای جدید و میزان تاثیرگذاری آنها مطلع شوید.
اگر به دنبال ایده ها و راه حلهای بیشتر برای بهبود تدریس مجازی هستید کلیک کنید: راهکارهای بهتر شدن آموزش مجازی
در این مقاله سعی کردیم تا حدی فرصتها و تهدیدهای آموزش مجازی را با هم بررسی کنیم. در لیست مزایا و معایب آموزش مجازی مواردی را ذکر کردیم. شما در این زمینه چه تجربه هایی دارید؟ نظرات و تجربه های خود را در قسمت کامنتها با ما به اشتراک بگذارید.
عالی
بد نبود
خوب
سلام دوست عزیز
ممنون از توجه شما
عالی بود . سپاسگزارم
سلام دوست عزیز
ممنون از توجه شما.