آموزش مهارت ارتباط موثر به دانش آموزان

مهارت ارتباط موثر یکی دیگر از مهارت های ضروری زندگی است که هر دانش‌آموز باید از آن بهره‌مند باشد و توسط سازمان جهانی بهداشت در سال 1993 تدوین شده است. این توانایی به دانش‌آموز کمک می‌کند که منظور خود را به راحتی به دیگران برساند و پیام خود را به درستی انتقال دهد.

تبحر داشتن در مهارت‌های زندگی باعث ارتقا سطح بهداشت روانی و اعتماد به نفس در افراد می‌شود. لذا روانشناسان و متخصصان تاکید می‌کنند که هر انسانی از بدو تولد خود به یادگیری و به کارگیری این مهارت‌ها اقدام کند تا در آینده بتواند به راحتی در هنگام رویارویی با تضادها بهترین تصمیم را بگیرد و موجب پیشرفت و موفقیت‌های روزافزون در تمام جنبه‌های زندگی و برقراری ارتباطات مفید اجتماعی شود.

اگر تمایل دارید درباره مهارت ارتباط موثر و روش های آموزش این مهارت مهم بیشتر بدانید با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.

مهارت ارتباط موثر به چه معناست؟

مهارت ارتباط موثر به افراد کمک می‌کند که فرآیند تبادل اطلاعات، احساسات و افکار به صورت کامل انجام شود و دریافت کننده اطلاعات به صورت کامل منظور و مفهوم آن را متوجه شده و درک کند.

فردی که می‌خواهد مهارت ارتباط موثر ی با دیگران داشته باشد، در مرحله اول باید در مهارت خودآگاهی تبحر پیدا کند؛ زیرا کسی که خود را به خوبی نمی‌شناسد، توانایی انتقال آنچه در افکار خود می‌گذرد را ندارد.مرحله بعدی برای داشتن مهارت ارتباط موثر این است که فرد از مهارت همدلی نیز تا حد زیادی برخوردار باشد، چرا که یک انتقال‌دهنده اطلاعات به احساسات و درک فرد مخاطب خود بسیار اهمیت می‌دهد.

شخصی که در مهارت ارتباط موثر تبحر دارد دارای ویژگی‌ها رفتاری خاصی است که در این بخش به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

•  خود را به خوبی می‌شناسد و با خود در صلح درونی به سر می‌برد.
•  خود و دیگران را همان‌گونه که هستند می‌پذیرد و تصمیم به تغییر و اصلاح آنها ندارد.
•  اراده و انگیزه زیادی جهت انجام کارها و وظایف خود دارد.
•  در تصمیم‌گیری مهارت زیادی دارد و به راحتی تصمیمات خود را عملی می‌کند.
•  به راحتی با افراد جدید ارتباط می‌گیرد و فرد بسیار اجتماعی و خوش‌مشربی است.
•  و…

چگونه مهارت ارتباط موثر را در دانش آموزان تقویت کنیم؟

یکی از مهم‌ترین بخش هر ارتباط موثر رمزگشایی اطلاعات و افکار انتقال یافته است. فردی که از مهارت ارتباط موثر به خوبی بهره‌مند است، می‌داند که برای داشتن یک ارتباط عالی با مخاطب خود باید او را به خوبی بشناسد و از احساسات او با خبر باشد. لازم به ذکر است که مهارت ارتباط موثر تنها معطوف به فرد ارسال‌کننده پیام نیست و برای داشتن ارتباط موثر نیاز است که فرد گیرنده نیز تا حدی مخاطب خود را بشناسد و از احساسات او باخبر باشد. گوش دادن به صحبت‌های رد و بدل شده می‌تواند در این روند به هر دو طرف ارتباط کمک کند.

 

 

از مهم‌ترین روش‌های تقویت مهارت ارتباط موثر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. شناخت مخاطب

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم شناخت مخاطب عامل مهمی در برقراری ارتباط به شمار می‌رود. اما شاید از خود بپرسید که چه ویژگی‌هایی از مخاطب بیشترین اطلاعات را در این باره به شما خواهد داد؟ سن، جنسیت، سبک زندگی، مذهب، سطح تحصیلات و سطح فرهنگ از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند شما را در شناخت نسبی مخاطب خود یاری کند.

2. آشنایی با زبان بدن

زبان بدن به افراد کمک می‌کند تا افکار و منظور خود را با استفاده از حرکات بدن خود بهتر به فرد مقابل برسانند. حرکت ابروها، حالت چهره، حرکت انگشتان، نحوه راه رفتن، شیوه نگاه کردن، تکان دادن سر و… از مواردی هستن که در برقراری ارتباط بسیار موثر هستند و در صورتی که به صورت آگاهانه و درست از آنها استفاده شود می‌توان مهارت ارتباط موثر را تقویت کرد. آموزش زبان بدن به دانش‌آموز و صحبت درباره پیامی که به صورت ناخودآگاه به مخاطب می‌رساند می‌تواند دانش‌آموزان را در داشتن ارتباط بهتر یاری کند.

3. گوش کردن فعالانه

گوش دادن به صحبت‌های مخاطب با تمام تمرکز و توجه، قطع نکردن صحبت مخاطب، داشتن چهره‌ای مشتاق و بدون کسلی و سوال کردن درباره صحبت‌های مخاطب بخش مهمی از گوش دادن فعالانه است. سعی کنید در هنگام برقراری ارتباط به صورت صبورانه به تمام حرف‌های مخاطب خود گوش دهید و نظر خود را عاری از هرگونه قضاوت و جبهه‌گیری بیان کنید.

4. بیشتر در جمع صحبت کنید

بزرگان همیشه می‌گویند که کار نیکو کردن از پر کردن است. پس اگر دوست دارید مهارت ارتباط موثر را در خود یا دانش‌آموزان تقویت کنید از تاثیر بیشتر صحبت کردن در جمع و افراد جدید غافل نشوید. آشنایی با افراد جدید و برقراری ارتباط بلند یا کوتاه‌مدت باعث کسب تجربه در شناخت و درک احساسات مخاطب می‌شود و در نهایت موجب افزایش مهارت ارتباط موثر در دانش‌آموزان می‌کند.

5. الگوبرداری از افراد موفق

سعی کنید از افرادی که در برقراری ارتباط موثر عالی عمل می‌کنند الگو بگیرید. نحوه صحبت کردن، زبان بدن، تن صدا، نحوه کنترل احساسات و درک متقابل از مهم‌ترین چیزهایی است که می‌توانید از دیگران جهت افزایش مهارت ارتباط موثر در خود الگو بگیرید.

6. از پرحرفی کردن بپرهیزید

صحبت کردن در زمان نامناسب و پرحرفی کردن از مخرب‌ترین عوامل در برقراری ارتباط موثر هستند. همیشه سعی کنید صحبت خود را بر اساس اهمیت مساله و حوصله و زمان فرد مخاطب تنطیم کنید و به مخاطب خود نیز فرصت صحبت کردن و اظهار نظر بدهید.

7. رعایت ادب

صحبت کردن به صورت محترمانه و مودبانه از مهم‌ترین مولفه‌های داشتن ارتباطی موثر است. هیچ کس از صحبت کردن با فردی که حد و حدود خود را نمی‌داند و از کلمات نازیبایی جهت رساندن منظور خود استفاده می‌کند لذت نمی‌برد. لذا سعی کنید که در ارتباطات خوددر عین داشتن لحن دوستانه، از کلمات زیبا و محترمانه‌ای استفاده کنید.

8. رفع کردن سوء تفاهم

سوء‌تفاهم که در اثر عدم مهارت ارتباط موثر اتفاق می‌افتد، می‌تواند باعث رنجش و دلخوری در افراد شود. لذا بهتر است منظور خود را در عین خلاصه‌گویی به صورت روشن به فرد مقابل انتقال دهید و در صورت بروز هرگونه سوء تفاهم به رفع فوری آن اقدام کنید. عذرخواهی کردن، قبول کردن اشتباه خود و صحبت کردن درباره ناراحتی پیش آمده از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند شما را در این مسیر کمک کند.