مقطع پیشدبستانی یک دوره قبل از ورود به دبستان است که بچهها را برای شروع دوره ابتدایی آماده میکند. در پیشدبستانی به بچهها آموزش میدهند که هنگام ورود به ابتدایی چگونه مشقهای خود را انجام دهند یا با دوستان خود ارتباط بگیرند و یا با محیطهای جدید کنار بیایند.در این مرحله، آموزشها در قالب بازیهای متنوع، تکالیف و گروههای دوستی به بچهها منتقل میشود.
ما در این یادداشت سعی داریم درباره مشق پیش دبستانی و تاثیرات آن بر روی دانشآموزان صحبت کنیم.
تا انتهای مقاله با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.
نمونه تکالیف پیش دبستانی
دوره پیشدبستانی اولین مقطعی است که بچهها پیش از ورود به دبستان بهطور رسمی آموزش میبینند. بچهها تا قبل از این دوره هیچگونه آموزشی ندارند و در واقع نوآموز محسوب میشوند. در این مقطع، مربیان از طریق مشق پیش دبستانی تلاش دارند تا بچهها را با مفاهیم متنوعی آشنا کنند. شناخت ریاضی، آشنایی با علوم، تقویت زبانآموزی، دستورزی و تقویت مهارتها از جمله تکالیف پیش دبستانی به حساب میآیند.
در هر یک از این تکالیف، نوآموزان با مهارتهایی چون آشنایی با انواع مختلف حیوانات، شناخت رنگها، نوشتن حروف و اعداد، آموزش مراقبت از خود و اطرافیان، راههای محافظت از محیط زیست و چگونگی ارتباط و تعامل با محیط همسالان آشنا خواهند شد. در حقیقت مشق پیش دبستانی راهی است تا بچهها مهارتهایی را که یاد میگیرند، بهصورت عملی پیاده کنند.
مقاله پیشنهادی: همه آنچه در رابطه با پیش دبستانی باید بدانید!
انواع تکالیف و مشق پیش دبستانی
کودکان وارد دوره پیشدبستانی میشوند تا با افزایش خلاقیت و بهکارگیری هوش خود، برای زندگی اجتماعی و تحصیل در مقاطع بالاتر آماده شوند. در این مقطع، مربیان و مدیران پرورشی از روشهای مختلف استفاده میکنند تا بتوانند مقدمات این آمادگی را فراهم نمایند. مهمترین تکالیف پیش دبستانی را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
1.کاربرگها
کاربرگها برای ارزیابی نوآموزان در روزهای آخر هفته مناسب هستند. مربیان در طی هفته آموزشهایی را به کودکان منتقل میکنند و سپس با ارائه کاربرگها، از آنها میخواهند تا آموختههای خود را مورد ارزیابی قرار دهند. این مربیان در تلاش هستند تا کاربرگها را با اشکال و طرحهای متنوعی تنظیم و تدوین کنند، برای کودکان سرمشق های پیش دبستانی بنویسند و در اختیار بچهها بگذارند.
در کاربرگها بهعنوان مشق پیش دبستانی به آموزش اعداد، حروف الفبا، اشکال مختلف، علوم، نقاشی و غیره پرداخته میشود. در برخی از آنها، بچهها میبایست از روی حروف یا اعداد داده شده بنویسند یا اشکال را پررنگ کنند و یا برای حرف، نقاشی بکشند. هدف از این کاربرگها، تقویت حافظه کودک، ارزشیابی توانمندیها و استعدادهای او، بهکار گیری روشهای متنوع و خلاقانه در آموزش و افزایش اعتمادبهنفس بچهها است.
2.پروژههای مختلف پیش دبستانی
منظور از پروژههای مختلف بهعنوان مشق پیش دبستانی کارهایی است که به کودکان محول میشود تا آنها را انجام دهند. این پروژهها ممکن است کار با آب، چوب، گل، رنگ، ساخت یک کاردستی، انجام یک بازی، چیدن قطعات یک لگو یا ساخت اشکال گوناگون با خمیر باشد. معمولا مربیان از کتابهایی برای آموزش این پروژهها به کودکان استفاده میکنند و به آنها نشان میدهند که چگونه پروژه خود را به سرانجام برسانند.
هدف از انجام پروژهها در قالب تکالیف پیش دبستانی آن است که کودکان مشاهده کنند، سوالهای خود را بپرسند، با مربی و دیگر دوستان خود تعامل یابند، از خلاقیت خود بهره بگیرند و در تلاش باشند تا بهترین نتیجه خود را نشان دهند.
3.بازیهای آموزشی و گروهی
شاید مهمترین مشق پیش دبستانی، تعریف برخی آموزشها در قالب بازیهای دستهجمعی باشد. بازیها به روح کلاس شادی تزریق میکنند و سبب میشوند کودکان هیجانزدهتر از سایر فعالیتها بهنظر برسند. بازیها میتوانند در قالب سرگرمی بسیار آموزنده نیز باشند.
از طرف دیگر، بازیهای مناسب برای دوره پیش دبستانی، آنهایی هستند که کوتاه و مناسب مدت زمان کلاس باشند. قطار دیوانه، لی لی، چهار گوشه و قایم باشک از مهمترین بازیها برای کودکان پیشدبستانی به شمار میروند.
بیشتر بخوانید: آموزش پیش دبستانی در منزل
تقویت مهارتها از طریق تکالیف و مشق پیش دبستانی
هنگامی که کودکان پیشدبستانی به حل تکالیف میپردازند یا در فعالیتها شرکت میکنند، مهارت خود را نیز تقویت خواهند کرد. بهطور مثال، یکی از رایجترین تکالیف پیش دبستانی پیدا کردن شباهتها میان تصاویری است که با هم تفاوت دارند.
هنگامی که به نوآموزان آموزش داده میشود شباهتها را بیابند، مهارتهای بصری و شناختی آنها تقویت میشود. یا زمانی که مربیان از مهارتهای حرکتی بهعنوان مشق پیش دبستانی کمک میگیرند، سبب رشد دستورزی و حرکات کودکان خواهند شد.
1.مهارتهای حرکتی
مهارتهای حرکتی میتوانند مختص به دست یا حرکات پا و بدن باشند. برای نمونه، قیچی کردن، رنگآمیزی، نقاشی کشیدن، وصل کردن نقاط به یکدیگر، جدا کردن اشکال مشابه یا مدادهای همرنگ و مشابه کشیدن حروف یا اعداد از نمونه تکالیف و سرمشق های پیش دبستانی به حساب میآیند که مهارت دستورزی را تقویت خواهند کرد.
در مقابل، انجام بازیهای حرکتی مانند لی لی، بالا و پایین رفتن از پلهها، چهار دست و پا شدن بر روی تشک، دویدن، پرتاب کردن، پوشیدن و درآوردن لباس، پریدن و ورزش از مهارتهای مخصوص پا و بدن هستند که بهعنوان مشق پیش دبستانی و از نوع حرکتی تلقی میشوند.
2.مهارتهای حسی
از سوی دیگر، با انواع دیگری از مهارتها تحتعنوان مهارتهای حسی در دوره پیشدبستانی نیز طرف هستیم. تشخیص بوهای متفاوت، انجام کارها و بازیها با چشم بسته، شناخت صداهای خاص هر وسیله یا حیوان، خواندن از روی حروف یا اعداد نوشته شده، تکرار کردن و لمس اشیا از دیگر تکالیف پیش دبستانی به شمار میروند که مهارتهای حسی نوآموزان را تقویت میکنند.
3.مهارتهای الگویی
همچنین از متداولترین مشق پیش دبستانی میتوان به کپی کردن و نوشتن از روی سرمشق مربیان یا همان الگوبرداری نیز اشاره کرد. همانطور که در بالا اشاره کردیم، در دوره پیشدبستانی به هر کودک کاربرگهایی جهت حل تمارین آنها داده میشود.
در این مواقع، کودک ملزم است تا با الهامگیری از نمونههای حلشده، تمرینهای مربوط به خود را حل کند. این سرمشق های پیش دبستانی میتوانند شامل حروف، اعداد، اشکال، رنگآمیزی یا تشخیص هر شکل متفاوت از سایر شکلها باشد.
بیشتر بخوانید: سرفصل های آموزش پیش دبستانی
چه آموزش هایی با استفاده از تکالیف و مشق پیش دبستانی داده میشود؟
یکی از مهمترین سوالات در دوره پیشدبستانی آن است که بچهها تا چه حدی باید آموزش ببینند، چه آموزشهایی را در این مقطع تجربه میکنند و بهطور کلی هدف دقیق و واقعی از این آموزشها چیست؟ باید بگوییم دوره پیشدبستانی مقطعی است که سبب آشنایی نوآموزان با محیطهای جدید و ارتباطات وسیعتر میشود. به همین علت، آموزش در این دوره و تکلیف و مشق پیش دبستانی باید مطابق ظرفیت بچهها و تواناییهای آنها باشد.
از طرفی هدف در این فعالیتها را میتوان در موارد زیر بیان کرد:
- رشد ارتباط اجتماعی کودکان با همسالان،
- آشنایی با برخی نمادها و مفاهیم مانند مشاغل، حیوانات، رنگها، وسایل نقلیه، میوهها، جهتها،
- تقویت مهارتهای خودیاری مانند نحوه غذا خوردن، لباس پوشیدن، رعایت نظافت، چگونه رفتن به دستشویی،
- نحوه انجام کارهای انفرادی و آشنایی با مفهوم کارهای جمعی،
- چگونگی تعامل با اطرافیان،
- گسترش مهارتهای زبانی مانند تقویت دایره واژگان، آشنایی با زبان دوم و ساختن جملات بیشتر
افزون بر این موارد، میتوان گفت مشق پیش دبستانی کودک را یاری میدهد که در مقاطع ابتدایی و بالاتر چالشها و مشکلات کمتری را با محیط اطراف خود تجربه کند و چگونگی مسالمت با این چالشها را دریابد.
نتیجهگیری
بر اساس آنچه تاکنون گفتیم، کودکان نیاز دارند تا قبل از ورود به دبستان و شروع جدی تحصیل در مدارس، با محیطهای جدید آشنا شوند و آموزشهایی را ببینند. مقطع پیشدبستانی دروازه ورود بچهها به دوره ابتدایی است.
در این مقطع، کودکان از طریق تکالیف، بازیها و همچنین مشق پیش دبستانی آموزشهایی را دریافت میکنند، از ارتباطات جدیدی برخوردار میشوند و تقویت و رشد مهارتهای خود را میبینند؛ به همین علت پیشدبستانی از مهمترین دورههای زندگی کودکان است.
اگر از خواندن این مقاله لذت برده اید به شما پیشنهاد میدهیم مقاله “بهترین نرم افزار های آموزش پیش دبستانی” را نیز مطالعه نمایید.