کم رویی دانش آموزان را چگونه از بین ببریم؟

کم رویی دانش آموزان یک مانع اصلی ﺑﺮای رﺷﺪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ و شکوفایی ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻫﺎی ﻓﺮدی آنها ست. بسیاری از دانش آموزان هستند که به دلیل کم رویی، دچار افت تحصیلی می شوند و از شرکت در فعالیت های کلاسی خودداری می کنند، همینطور در کارهای گروهی مشارکت نمی کنند مگر اینکه از جانب معلمان تشویق به انجام فعالیت های کلاسی شوند.

روش های بسیاری برای از بین بردن و یا کاهش کم رویی دانش آموزان وجود دارد اما این نکته را نباید فراموش کرد که زیاده روی در این کار و توجه بیش از حد به آنان باعث سوء برداشت در دانش آموزان کم رو می شود. گاهی اوقات دانش آموزان در برابر توجه و اصرار بیش از اندازه ای که به آنان می شود حالت تدافعی به خود می گیرند و از قبل منزوی تر می شوند.

کم رویی بیش از اندازه در دانش آموزان اگر در سن مناسب و به موقع برطرف نشود در دراز مدت باعث بروز مشکلاتی همچون گوشه گیری و انزوا در آنان می شود. لذا در ابن مقاله قصد داریم راهکارهایی برای کاهش کم رویی دانش آموزان ارائه دهیم.

با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.

 1. پیدا کردن علت اصلی بروز کم رویی

کم رویی دانش آموزان دلایل مختلفی دارد. می تواند به دلیل تغییرات به وجود آمده در خانواده باشد. مثلِ فوت یکی از بستگان و یا تولد عضو جدید خانواده که هم گوشه نشینی و هم در بسیاری موارد حسادت در کودکان را به دنبال دارد. پیدا کردن علت اصلی کم رویی کودکان خیلی به برطرف کردن آن کمک می کند. دانش آموزان کمرو به دلیل اینکه خجالتی هستند، مشکلات خود را به صورت مستقیم بیان نمی کنند.

معلمان با استفاده از روش هایی مانند برگزاری نمایش و ایفای نقشِ دانش آموزان در آن یا تشویق کردن آنان به نوشتن یادداشت های روزانه می توانند به احساسات درونی آنان پی ببرند و با ایجاد فضای دوستانه تر از کمرویی دانش آموزان کم بکنند.

  2. با والدین دانش آموز کم رو صحبت کنید

چون والدین رابطه نزدیک تری با دانش آموز خود دارند، در نتیجه با روحیات آنان بیشتر آشنا هستند. کم رویی دانش آموزان به روابط والدین با آنان هم مربوط می شود. پدر و مادرهای سختگیر به دلیل رفتار وسواسی که دارند باعث می شوند که کودک حصاری به دور خود بکشد تا در معرض قضاوت دیگران قرار نگیرد و تمسخر نشود. همین امر کم رویی دانش آموزان را تشدید می کند و نتایج آن در محیط مدرسه نمایان می شود.

برگزاری جلسات مشاوره با والدین می تواند در یافتن و درمان کم رویی دانش آموزان موثر باشد.

  3. کم رویی ناشی از ترس قضاوت شدن

اینگونه دانش آموزان از بیان نیازهای خود اجتناب می کنند و اگر هم مشکلات درسی داشته باشند از پرسیدن شانه خالی می کنند. معلمان باید خود مفید بینی و همچنین ابراز وجود را در دانش آموزان از همان کودکی تقویت کنند.

از دانش آموز بخواهند موقعیت هایی را که دوست دارد در آنها موثر باشد و وظایف کلاسی را که علاقه دارد در آن ایفای نقش کند را بر عهده بگیرد و حتی به او در مراحل ابتدایی کمک کند تا بتواند به وظیفه ای که به او محول شده است به درستی عمل کند، مورد تشویق قرار گیرد تا برای انجام دوباره ی کار انگیزه پیدا کند. مساله ی کم رویی دانش آموزان خیلی متداول است ولی با انجام روش های ساده قابل درمان است.

  4. سختگیری معلمان و کم رویی دانش آموزان

در بسیاری موارد کم رویی دانش آموزان فقط در مدرسه و محیط آموزشی دیده می شود در این حالت کم رویی و خجالت دانش آموز از رفتار سرد و جدی معلم ناشی می شود.

معلمانی که سختگیری می کنند و جدی برخورد می کنند، دانش آموزان از سوال پرسیدن اجتناب می کنند و روابط صمیمانه و دوستانه ای بین دانش آموز و معلم شکل نمی گیرد. معلمان باید برای شنیدن سوال ها و خواسته های بچه ها تمایل نشان دهند تا دانش آموزان احساس راحت تری در کلاس داشته باشند و کم رویی دانش آموزان از بین برود.

  5. مطرح نکردن کم رویی دانش آموز در جمع

از صداکردن و دعوت آنها برای اجرای فعالیت های خاص در مقابل دیگران بدون هماهنگی قبلی اجتناب کنید. این کار کم رویی دانش آموزان را تشدید می کند. یک روش مناسب برای تشویق دانش آموز شرکت در کلاس طرح تمرین و پرسش و پاسخ با دانش آموز است.

در این روش دانش آموز و معلم قبلاً سوال و جواب را تمرین کرده اند سپس زمانی که معلم دانش آموز را پای تخته فرا می خواند، دانش آموز احساس می کند که این فعالیت (پرسش و پاسخ) راحت و آسان است و اعتماد به نفس پیدا می کند و کم رویی و احساس خجالت او از بین می رود.

نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که تا حد امکان سعی شود تا دانش آموز از فعالیت کلاسی خاطره خوشی داشته باشد تا دفعات دیگر برای شرکت در فعالیت های کلاس اشتیاق داشته باشد.

  6.  حس عدم اطمینان دلیل بروز کم رویی

تا جایی که امکان دارد در ساختن روابط صمیمی و دوستانه با دانش آموز تلاش کنید. با ایجاد حس اطمینان و اعتماد در دانش آموز، به او کمک می کنید تا راحت تر اطمینان کند و بدون آن که مورد تمسخر قرار بگیرد به انجام فعالیت و نظر دادن در مورد مسائل مختلف بپردازد.

در برخی از موارد کم رویی و خجالت زدگی ناشی از عدم اطمینان به اطرافیان یا معلم مانع از پاسخ دادن دانش آموز به سوالات معلم می شود، در این حالت ممکن است این سو تفاهم برای معلم پیش بیاید که با یک کودک لجباز رو به رو است.

  7. وراثت در کم رویی دانش آموزان

گاه گفته می شود که کمرویی دانش آموزان ریشه در وراثت آنها دارد، اما این گفته کاملا صحت ندارد. کمرویی در اغلب موارد یک نقص موروثی نیست (به جز در مواردی که با نشانه هایی از بیماری اسکیزوفرنی همراه است) بلکه رفتار نامناسبی است که کودک از محیط کسب می کند که سبب شناسان برای آن عللی را برشمرده اند. از جمله دلایل محیطی که منجر به بروز کم رویی در دانش آموزان می شود می توان موارد زیر را نام برد:

• مشکلات و اختلافات ریشه دار خانوادگی
• محرومیت از محبت
• فعالیت های اجتماعی بیش از حد پدر و مادر
• نقص عضو یا بیماری های جسمانی
• شکست های متعدد در زندگی
• تحقیر در مقابل جمع، انتقاد و تمسخر در حضور دیگران
• نداشتن معیارهای خاص برای محبوب شدن
• توقع بیش از حد از دانش آموز

تغییراتی که در خانواده پیش می آید مانند تولد خواهر یا برادر کوچک تر از جمله عواملی هستند که منجر به گوشه گیری و کمرویی در فردخواهد شد.

  8. کم رویی ناشی از احساس حقارت

این گروه از کودکان به توانایی هایی که دارند اعتماد ندارند و آنها را ناچیز می شمارند. خود را برای زندگی ضعیف و نامجهز می بینند و چنین می پندارند که برای مقابله با مشکلات آماده نیستند و همواره فرد دیگری باید از آنان دفاع کند. در برخی از موارد کم رویی دانش آموزان می تواند به دلیل مشکلات مالی باشد که این دسته از مشکلات برای دانش آموزان آزار دهنده است، بنابراین بهتر است که معلمان این مسائل را در نظر داشته باشند.

دانش آموزان برای پیشرفت و به کارگیری استعدادها و توانایی هایشان نیاز به برقراری ارتباط موثر و تعامل با دیگران دارند، انزوا و کم رویی مشکلات عمده ای را برای دانش آموزان به همراه خواهد داشت. لذا شناسایی علل بروز آن و درمان آن امری بسیار ضروری می باشد. امیدوارم راهکار های ارائه شده موثر واقع شود.