مقاله
راهکار های تقویت هوش هیجانی کودکان
گاهی در مدرسه برای ما پیش آمده که با کم رویی دانش آموزان مواجه شدیم یا گاهاً به علت آن که فرزندمان در کنترل هوش هیجانی خود موفق نبوده با مشکلاتی برخورد کرده ایم ؛ این شد که بفکر افتادیم راهکار هایی برای تقویت هوش هیجانی کودکان ارائه دهیم.
هوش هیجانی، هوش احساسی یا Emotional intelligence که به اختصار به آن EI هم می گویند یکی از مهم ترین بخش های وجودی هر انسانی است.
اگاهی از احساسات درونی خود مولفه های متعددی دارد که در صورت رسیدگی والدین به آن ها در کودک پرورش یافته و تقویت می شود.در این مقاله قصد داریم به طور کامل به هوش عاطفی کودکان پرداخته و راهکارهای تقویت آن را مورد بررسی قرار دهیم.
با رایاد تا انتهای این مقاله همراه باشید.
تعریف هوش هیجانی
هوش هیجانی در هر فردی به معنای توانایی پردازش و در نظر گرفتن احساسات او و دیگران می باشد؛ یعنی به بیان ساده تر فرد می تواند روی احساساتی که تجربه می کند نظارت داشته باشد و آن ها را شناسایی کند.
همچنین او با کمک هوش عاطفی می تواند احساسات مختلف خود را از یک دیگر جدا کرده و آن ها را بهتر بشناسد و به افراد کمک می کند تا در جای مناسب از اطلاعات هیجانی استفاده کرده و اندیشه و رفتار خود را متناسب با آن ها سامان دهند.
در واقع می توان گفت که این هوش چهار مولفه دارد:
- درک و شناسایی هیجانات
- استفاده درست از هیجانات
- درک درست هیجانات در خود و دیگران
- تنظیم و مدیریت هیجانات
در ادامه مقاله به روش های تقویت هوش احساسی برای بهبود روابط می پردازیم و آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم.
اهمیت و ضرورت تقویت هوش عاطفی
همان طور که می دانید هوش هیجانی یک کودک از زمان تولد او رشد می کند و این احتمال نیز وجود دارد که خردسالان با ظرفیت های متفاوتی از هوش عاطفی به دنیا بیایند.
اما نکته حائز اهمیت در این زمینه این است که هوش هیجانی قابل پرورش می باشد و والدین با آسان تر کردن شرایط می توانند در تقویت این امر تاثیر به سزایی داشته باشند.
پیش از این که به سراغ روش های تقویت هوش هیجانی کودکان برویم می خواهیم بدانیم که ضرورت تقویت هوش هیجانی در کودکان چیست:
۱. بهتر شدن روابط:
هوش هیجانی در افراد موجب میشود تا بتوانند ارتباط بیشتری با افراد جامعه برقرار کنند. همان طور که می دانید انسان ها ذاتاً اجتماعی می باشند و اگر نتوانند ارتباطی سالمی ایجاد کنند؛ دچار مشکل می شوند.
اگر یک فرد بتواند احساسات خود را به بهترین شکل بشناسد می تواند آن ها را به درستی بروز داده و با دیگران همدلی کند، همچنین می تواند احساسات دیگران را شناخته و روابط عاطفی پرمعنی را برقرار کند.
۲. حل مشکلات:
از زمانی که انسان متولد شده مشکلات و تعارضات با او به وجود آمده اند. هر فردی در طول زندگی خود به اختلاف عقیده با فرد دیگری برخورد می کند.
تقویت مدیریت هیجانات به او کمک می کند تا بتواند به بهترین شکل این تعارضات را حل کرده و به خوبی با احساسات خود رو به رو شود.
3.سلامت جسمانی و روانی کودک:
اگر فردی بتواند هیجانات خود به خصوص از نوع منفی را کنترل کند سلامت او تامین شده و فشارهای جسمانی او کاهش پیدا می کند.
علاوه براین مدیریت هیجانات و تقویت هوش هیجانی به سلامت روان فرد نیز کمک می کند. در حقیقت سطح بالای هوش عاطفی فرد کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد.
روش های تقویت هوش هیجانی کودکان
بالا بودن هوش احساسی در کودک، به او کمک می کند تا حس خود و دیگران را درک کرده و بتواند دوست خوبی برای همسالان خود باشد. هوش عاطفی کودک موجب محبوبیت و دوست داشته شدن او توسط اطرافیان می شود.
همچنین این هوش به او اجازه میدهد تا به خوبی به حرف های دیگران گوش داده و نظرات آنها را درک کند و از همه مهم تر این است که کودک با تقویت آن میتواند خود را در مواقع بحرانی مدیریت کرده و اوضاع را به خوبی کنترل کند.
در این قسمت میخواهیم 4 راه برای پروراندن هوش عاطفی کودک به شما معرفی کنیم.
۱. آموزش مهارت حل مسئله به کودکان:
این مهارت یکی از جنبه های هوش هیجانی محسوب می شود که با تقویت آن مدیریت عواطف کودک پرورش می یابد. همچنین مهارت حل مسئله به او یاد میدهد تا به جای عصبانیت و کتک زدن هم بازی خود به کودک مقابل بگوید که از دست او عصبانی می باشد.
۲. همدلی با کودک:
همدلی به این معنی است که با احساسات کودک مهربان باشید و او را به علت عصبانی بودن، مضطرب بودن یا احساس دیگری ملامت نکنید. به جای این کار به او بگویید که احساس او را درک می کنید.
البته توجه داشته باشید که همدلی کردن به این معنا نیست که تمام رفتارهای کودک خود را بپذیرید بلکه به این معنی است که یک بچه حق دارد هر احساسی داشته باشد.
به همین علت فرزند یاد می گیرد که چگونه با دیگران همراهی کند و در نهایت آرام می شود.
۳.کنترل هیجانات از طریق بازی:
همان طور که می دانید کودکان توانایی های کلامی محدودی دارند. به طور مثال می توانید در نمایش های عروسکی یا دیگر بازی ها موقعیت های مختلفی را که برانگیزاننده احساسات کودک هستند را نمایش دهید و از طریق آن احساسات مختلف را به کودک خود نشان دهید.
سپس راه حل هایی را به او ارائه دهید و از او بخواهید که تصمیم بگیرد و به او اجازه داده شود تا احساساتش را نشان داده و او را محدود نکنید.
مثلا بازی فکری شب مافیا یا بازی فکری اخرین گرگینه از دسته بازی های مافیایی برای مدیریت هوش هیجانی موثر می باشند.
۴. الگوی خوبی باشید:
والدینی که می توانند هیجانات خود را ابراز کرده و در مورد آن ها با دیگران صحبت کنند؛ الگوی بسیار خوبی برای کودک خود هستند. خشم خود را تا جایی که می توانید کنترل کنید تا کودک شما نیز از شما بیاموزد.
البته توجه داشته باشید که برای موثر بودن در زمینه افزایش هوش هیجانی کودک باید با او ارتباط خوبی داشته باشید و این نیز مسئله ای مهم تلقی می شود.
دو تست برای هوش عاطفی کودکان
اخیرا اندازه گیری هوش احساسی کودکان در تحقیقات و پژوهش های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. علت این امر این است که این هوش مزایای آموزشی زیادی دارد.
در این زمینه ابزارهایی ارائه شدند که تا حدود زیادی می توانند هوش هیجانی کودک شما را ارزیابی کنند. در این قسمت از مقاله قصد داریم به این آزمون ها پرداخته و هر یک از آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.
۱. آزمون EMOCINE:
این آزمون یکی از تست های معروف هوش هیجانی کودک است و به این گونه می باشد که کودک ۱۵ کلیپ یا صحنه از فیلم های کارتونی را که با توجه به درک عاطفی تفسیر می شود، می بیند.
پس از پخش هر کدام از فیلم ها از کودک سوالی پرسیده می شود و او باید یکی از سه پاسخ قرار داده شده را انتخاب کند. یکی از این پاسخ ها حساس، دیگری غیر حساس به علت درک پایین و پاسخ سوم غیر حساس به علت تفسیر بیش از اندازه می باشد.
۲. مقیاس هوش عاطفی:
این تست میزان توانایی، شناسایی، درک، استفاده از احساسات و کنترل کودک را اندازه گیری می کند. این آزمون زیرمجموعه هایی دارد که شامل ۲۰ مورد برای حالت چهره و ۸ مورد داستان سرایی برای شناسایی احساسات اصلی می باشد.
در این تست، امتحان نهایی برای درک کنترل احساسات و همدلی نیز وجود دارد.مطالعات اخیر نشان داده است که این مقیاس در سنجش هوش هیجانی کودکان اطمینان بالایی دارد.
پیشنهاد می کنم در ارتباط با این مقاله، مطلب انواع تست هوش کودکان را مطالعه نمایید.
رابطه EI با پیشرفت تحصیلی
علی رغم تفکر برخی از افراد هوش عاطفی روی عملکرد تحصیلی کودکان تاثیر زیادی می گذارد. هوش هیجانی و استفاده از آن موضوعی است که در سیستم های آموزشی توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
جالب است بدانید که هیجانات و احساسات خوب به کودکان کمک می کند تا بهترین توان را در زمینه پیشرفت تحصیلی ارائه دهند.
قطعاً دانش آموزانی که انگیزه ای ندارند و در سر آن ها تفکرات منفی وجود دارد برای پیشرفت تحصیلی خود با مشکلات بیشتری مواجه میشوند.
پس میتوان تقویت هوش هیجانی کودکان را عاملی مهم در پیشرفت تحصیلی آنان دانست و از انکار آن خودداری کرد.
ممنون که تا پایان این مقاله همراه ما بودید. پیشنهاد رایاد به شما مطالعه مقاله دانش آموز لجباز