روش برخورد با دانش آموزان شلوغ

یکی از فاکتورهای مؤثر در سطح علمی دانش آموزان یک کلاس نظم و انضباط آن‌ها است. اگر دانش آموزان درس‌خوانی می‌خواهیم باید به نظم و انضباط آن‌ها نیز توجه کنید. اگر روش برخورد با دانش آموزان شلوغ را ندانیم، نمی‌توانیم کلاس را به خوبی اداره کنیم.
عدم اداره درست کلاس هم، به معنای ضایع کردن حقوق آن دسته از دانش آموزانی است که می‌خواهند از فضای درسی کلاس نهایت استفاده را ببرند. مهم نیست چند نفر از دانش‌آموزها آماده‌اند تا به درس شما گوش کنند؛ یک دانش آموز شلوغ کافی است تا حواس همه‌ی آن‌ها را پرت کند.

تنها کسی که می‌تواند به بهبود شرایط انضباطی کلاس شما کمک کند معلم است. هر چقدر که معلم در نحوه برخورد با دانش آموزان بازیگوش هوشمندانه‌تر عمل کند در این هدف موفق‌تر خواهد بود.

در این مقاله روش برخورد با دانش آموزان شلوغ را خواهید خواند؛ این مقاله می تواند شما را در اداره صحیح کلاس یاری کند.

تا انتها با تیم آموزشی رایاد همراه باشید.

شناسایی دانش آموزان شلوغ

هر کلاس شلوغ و درهم و برهمی، یک گروه دانش آموز بازیگوش و پرانرژی دارد که نمی‌دانند چطور انرژی خود را خالی کنند. هر گروهی هم یک سردسته دارد. درست مثل داستان‌های جنایی که همه‌ی خرابکاری‌ها زیر نظر یک رهبر انجام می‌شد. این که بتوانید دانش آموزان شلوغ را بشناسید و سردسته آن‌ها را پیدا کنید کار خیلی سختی نیست.

آن‌ها معمولاً به صورت عمدی نظم کلاس را به هم می‌ریزند. هم‌کلاسی‌های خود را به شوخی می‌گیرند و آن‌ها را مسخره می‌کنند. اگر کمی گستاخ باشند، شما را نیز مسخره خواهند کرد. آغازگر مشاجرات هستند و بعضی از آن‌ها رفتارهای پرخاشگرانه و زورگویانه از خود نشان می‌دهند.
شجاع‌اند، خجالتی نیستند و بیشتر از سایرین صحبت می‌کنند؛ آن هم نه با صدای آرام! با صدایی بلند و گیرا. کم پیش می‌آید درباره درس صحبت کنند یا سوالات درسی بپرسند. به خاطر اینکه تمرکز اصلی آن‌ها روی بازیگوشی است. این موارد دست به دست هم می‌دهد تا عملکرد درسی آن‌ها تحت تأثیر قرار بگیرد و ضعیف شود.

اگر دقت کنید، بی‌نظمی ابتدا به‌واسطه یک نفر شروع می‌شوند و توسط گروهی از دانش آموزان هدایت می‌شوند. گروه دانش آموزان شلوغ کلاس ، معمولاً کسی است که استارت بی‌نظمی را می‌زند. او در این کار از همه شجاع‌تر است.

بیشتر بخوانید: نقش معلم در تربیت دانش آموزان

انواع روش برخورد با دانش آموزان شلوغ

انواع روش برخورد با دانش آموزان شلوغ وجود دارد که می‌توانید با توجه به موقعیت‌های مختلف از آن‌ها استفاده کنید. از جمله این راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. در اینجا، ما دانش آموزی خیالی‌ به نام پارسا داریم که پر از شور و هیجان است و از این شور و هیجان در مسیری نادرست و در فضای اشتباه استفاده می‌کند. قرار است با هم، این دانش آموز شلوغ را سر به راه کنیم.

دادن تذکر به صورت فردی

در با دانش آموز شلوغ، در خلوت برخورد کنید. قرار نیست جلوی همه‌ به او هشدار دهید، او را نصیحت کنید و از او بخواهید که نظم کلاس را به هم نریزد. این که او را شخصاً بازخواست کنید، نتیجه بهتری به شما می‌دهد.

برچسب نزنید

بسیاری از رفتارهای کودکان زودگذر است. ولی زدن یک برچسب روی کودک می‌تواند آن را به رفتاری ماندگار تبدیل کند. به عنوان مثال: ” رفتار غیرقابل تحملی داری، خیلی اذیت می‌کنی، دانش آموز بی انضباطی هستی، همیشه دردسر درست می‌کنی و … ” این دست برچسب‌ها، فقط باعث تقویت نادرست رفتار کودک می‌شود؛ چرا که او تصور می‌کند این رفتارها به صورت ذاتی در درون او وجود دارند.

در جای درستی بنشینید

جایی را برای نشستن یا ایستادن انتخاب کنید که بر تمام دانش آموزان اشراف داشته باشید. این که محل ایستادن یا نشستن شما طوری باشد که فقط با چند تعداد محدود از دانش آموزان برخورد داشته باشید حس کنار گذاشته شدن را در سایرین ایجاد می‌کنید و این خودش بی‌نظمی به بار می‌آورد.

در نحوه نشستن دانش آموزان تغییر ایجاد کنید

گاهی با ایجاد یک تغییر ساده در نحوه نشستن دانش آموزان می‌توانید میزان شلوغی کلاس را تا حد زیادی کاهش دهید. دانش آموزان شلوغ معمولاً انتهای کلاس را برای نشستن انتخاب می‌کنند؛ چرا که می‌دانند تسلط شما بر آن‌ها کمتر است.

اگر امکان دارد، جای آن‌ها به صندلی‌های جلویی تغییر دهید. اگر نمی‌خواهید این کار را بکنید، صندلی‌ها را به صورت دوری بچینید. به این صورت همه ردیف اول خواهند بود و تسلط شما به همه‌ی آن‌ها به یک اندازه می‌‎شود.

آرام و خونسرد باشید

داد و فریادها، تهدیدها و عصبانیت یک معلم معمولاً نشانه‌ی ضعف او در برابر دانش آموز است. اگر دانش آموز احساس کند که شما در برخی موقعیت‌ها ضعف دارید، از نقطه ضعف شما برای ایجاد موقعیت‌های مشابه دیگر استفاده می‌کند. آرام و خونسرد باشید.

همواره به یاد داشته باشید که در همه حال، الگوی مناسبی باشید. اگر برخوردهای نادرست دانش آموزان را با برخورد نادرست جواب بدهید فاجعه رخ می‌دهد. البته این آرام بودن و خونسرد بودن به معنای منفعل‌ بودن نیست. باید برخورد داشته باشید؛ برخوردی قاطعانه و در عین حال آرام.

مقاله پیشنهادی: روش های مدیریت کلاس درس؛ مهارت های کلاسداری

رفتار دانش آموز را مورد سرزنش قرار دهید

اگر می‌خواهید دانش آموزی را بابت شلوغ‌کاری‌هایش سرزنش یا تادیب کنید، خود او را هدف قرار ندهید. باید رفتار نادرست او را هدف قرار دهید. خیلی اوقات دانش آموزان نمی‌دانند که چرا دارند مواخذه می‌شوند. باید به او بگویید که دقیقاً به چه خاطری دارد مورد سرزنش قرار می‌گیرد.

مثلاً وقتی حین تدریس شما به جای گوش دادن به موضوع درس با بغل‌دستی‌اش درگوشی صحبت کرده، خندیده و نظم کلاس را به هم ریخته است. به او بگویید که خندیدن و صحبت کردن بد نیست ولی اینکه محل و زمان مناسبی برای این کار انتخاب نکرده‌اند بد است. خوب است که قبل از سرزنش یک رفتار دانش آموز، نقاط قوت او را به یادآور شوید و اول از خوبی‌های او بگویید.

مسئولیت بدهید

معمولاً معلم‌ها فقط به دانش آموزان منضبط و منظم کلاس مسئولیت می‌دهند. وقتش رسیده که به دانش آموزان شلوغ کلاس هم مسئولیت بدهید. آن وقت می‌بینید که آن‌ها تا حد زیادی برای اینکه از پس مسئولیت خود بربیایند تغییر می‌کنند.

تلاش کنید که خیلی زود نام هر کدام از آن‌ها را به خاطر بسپارید. این که دانش آموزی را با نام یا فامیل اشتباه صدا بزنید خیلی بد است. این پیام را به او انتقال می‌دهید که من حواسم به تو نیست و زیاد درگیر کارها و رفتارهای تو نیستم. همچنین تبعیض قائل شدن بین دانش آموزان نیز باعث می‌شود که آن‌ها متوجه عدم توجه شما بشوند.

اینکه رفتارهای درست برخی از دانش آموزان خیلی به چشم شما بیاید و آن‌ها به این خاطر بیشتر از آنچه که دیگران دریافت می‌کنند، دریافت کنند سایرین را دلسرد می‌کند. فارغ از اینکه دانش آموزی که رفتار مناسب از خود نشان داده چه پیشینه‌ی رفتاری‌ای دارد، او را تشویق کنید.

راهکارهای نامناسب در نحوه برخورد با دانش آموزان بازیگوش

با اینکه راهکارهای مناسبی برای برخورد با دانش آموزان شلوغ وجود دارد، خیلی از معلم‌ها از روش‌ها نادرستی اقدام به برخورد با آن‌ها می‌کنند. ممکن است از تنبیه بدنی استفاده کنند یا بخواهند با دعوا کردن کار خود را پیش ببرند. روش‌هایی به کار ببرند که ناشی از عصبانیت است.

برخی از معلم‌ها نیز به جای اینکه تلاش کنند خودشان عامل ایجاد نظم باشند، از نیروهای بیرون از کلاس مثل ناظم استفاده می‌کنند. روش‌هایی که درون‌مایه‌ی آن‌ها ایجاد رعب و وحشت است اصلا کارگشا نیستند. از روش‌هایی استفاده نکنید که عزت‌نفس دانش‌آموزها صدمه ببیند.

در برخورد با دانش آموزان تنبیه و تشویق نیز از روش های مهم تربیتی هستند. این کارهم باید به صورت اصولی و صحیح انجام گیرد تا آسیب های روحی به دانش آموز وارد نکند برای دانستن این روش ها بخوانید مقاله: تأثیر تشویق و تنبیه بر رفتار کودک

کلام آخر

شکستن غرور دانش آموزان، پایین بردن عزت نفس آن‌ها و برچسب زدن روی آن‌ها دور از رسالت شما به عنوان یک معلم است. بهتر است هوشیارانه عمل کنید و با استفاده از راهکارهای درست و اصولی جو کلاس خود را برای درس خواندن آماده کنید.